Fumaria parviflora (Tarla şahteresi)

Özet

Fumaria parviflora (Tarla şahteresi) genelde ekili arazilerde görülen ve bahar aylarında çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Fumaria parviflora (Tarla şahteresi) genellikle 10 ila 60 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Çiçekler küçük, donuk beyaz renklidir ve uçları mordur. Meyveler 2 mm uzunluğunda, yuvarlak biçimlidir ve merkezî bir sorguç vardır. Gövde diktir. Çiçek kurulu yaklaşık 20 adet çiçek taşır. Bırahte, çiçek sapına eşittir. Çanak yapraklar yumurtamsı ve dişlidir. Taç 5 ila 6 mm uzunluğundadır. Kapsül yuvarlak ya da tepede sipsivri ve tek tohumludur.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ile Orta Asya arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Tarlalar, yol kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde tarla şahteresi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince duman anlamına gelir. Cinsin çiçeklerin yarı saydam renklenmesine atıftır. Özellikle sabah saatlerinde toprağın üzerinden duman çıkıyormuş görünümü sergilerler. Ayrıca cinse bağlı Fumaria officinalis’in dumanı çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmıştır. Yine başka bir etimolojik bağıntı olarak, bitkilerin göze uygulandığında dumana maruz kalan gözlerde olduğu gibi gözlerin yaşarmasına neden olması gösterilebilir. Daha düşük bir ihtimal olsa da son olarak şu bilgiyi de verelim: Avrupa’da kahinler yer altı ruhlarını çağırmak için ateşe bitkinin saplarını atardı. Cinsin Türkçe adı olan şahtere Farsça orijinlidir ve hükümdar teresi (شاهترج) anlamına gelir. Bitki Arapça kaynaklarda zaman zaman hükümdar baklası (بقلة الملك) olarak anılır. Cinsin Türkçe adı ise bey börkü idi. Tür adı Latince küçük çiçekli anlamına gelir. Türün cins özelinde çiçek boyutuna işaret eder. Özgün tanımda bu “Fumeterre a petites fleurs” olarak belirtilmiştir.

Fotoğrafları