Fraxinus angustifolia (Sivri dişbudak) genellikle 20 ila 30 metre büyüyebilen bir ağaçtır. Kabuk iyice ve derince ağsı çatlaklı; sürgünler ve yaprak sapı çıplak, kış tomurcukları koyu kahverengidir. Yaprakçıklar 1 ila 7 çift halinde, sapsız, dikdörtgensi mızraksı ya da şeritsi mızraksı, 6 ila 8 cm uzunluğunda, 1,5 ila 2,5 cm genişliğinde, sipsivri uçlu, tabanda kesik ve düz, genellikle keskin testere dişli kenarlı, iki yüzeyde ve eksende çıplaktır. Çiçek durumu salkım halinde, koltuklarda ve yapraksız olup yapraklardan önce belirmektedir. Çanak ve taç mevcut değildir. Meyve ters dikdörtgensi yumurtamsı ila mızraksı, 2 ila 4,5 cm uzunluğunda, 0,6 ila 1 cm genişliğinde ve küt ila sivri uçludur.

Anahtar

Aç

1. Yaprakçıklar 7-13 adet, alttaki orta damar boyunca kısaca ülgerli subsp. oxycarpa

1. Yaprakçıklar 3-13 adet, her iki yüzeyde de çıplak

2. Yaprakçıklar 3-13 adet subsp. angustifolia

2. Yaprakçıklar 3-7 adet, genellikle daha kalın ve daha mumlu subsp. syriaca

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ile Pakistan arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak gününüzde Avustralya’ya da dağılmıştır. [Harita, Alt türler, Sinonimler] Sulak alanlar ve ormanlarda görülen bitki umumiyetle mart ve nisan ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 100 ila 900 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde anadolu dişbudağı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince yıldırım anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin yıldırım çekme özelliğine işaret eder. İkinci bir görüş ise mızrak kelimesini önerir, ağaçlar mızrak yapımında kullanılırdı. Son görüş ise Antik Yunanca çit anlamına geldiği yönündedir. Ağaçların binaları çevreleyen ucu sivri çitleri inşa etmek için kullanılmasına işaret eder. Tür adı Latince dar yapraklı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün ayırt edici yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “foliolis sessilibus lanceolatis remote denticulatis” olarak belirtilmiştir. Alttür adı ise Antik Yunanca sivri meyveli anlamına gelir ve alttürün farklılığını vurgular. Özgün tanımda bu “samaris lanceolatis utrinque attenuatis longe mucronatis” olarak belirtilmiştir.

Gıda

Meyveleri yemeklerde çeşni olarak kullanılır. Bunun yanında ağaçtan manna elde edilir.

Tıp

Yaprakları antiromatizmal, büzücü, müshil, terletici ve idrar söktürücüdür. Sindirim fonksiyonlarını iyileştirdikleri rapor edilmiştir. Yapraklar yaz başında toplanmakta ve kurutulduktan sonra hava geçirmeyen kaplarda saklanmaktadır.

Fotoğrafları

Fraxinus angustifolia (Sivri dişbudak)

Özet

Hiyerarşi

Tanımı