Ficus (İncir)

Özet

Ficus (İncir) büyük ölçüde tropikal kuşaklara özgü olan ve çok sayıda türünün meyvesi yenilebilir olan kalabalık bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Rosales

Gül takımı

Moraceae

Dutgiller

Tanımı

Ficus (İncir) sütlü özsuya sahip çalı ya da ağaçlardan oluşan bir cinstir. Tek evcikli türlerde her incirde erkek, gall (verimsiz dişi) ve dişi çiçekler var iken iki evcikli türlerde erkek ve gall ya da sadece dişi çiçekler bulunmaktadır. Kulakçıklar sıklıkla bitişik, yanal ila sarılıcı, terminal yaprak tomurcuğunu çevrelemiş, dökülücü ya kalıcı ve izi yüzük şeklindedir. Yapraklar almaşlı dizilişli, düz ya da lobludur. Çiçek durumu koltuklarda ya da doğrudan gövdeden çıkmaktadır.

Çiçekler çok simetrili ve miniktir. Erkek çiçeklerde çanak lobları 2 ila 6 adet ve ercikler 1 ila 3 adettir. Gall çiçekler dişi çiçeklere benzer ancak tohum üretmezler ve genellikle incir yaban arıları tarafından işgal edilirler. Dişi çiçeklerde çanak lobları yok ya da en çok 6 adet, yumurtalık serbest, düz ya da eğik ve boyuncuk 1 ya da 2 adettir. Meyve tohum benzeri bir kapçık ve genellikle genişlemiş etli çiçek tablası tarafından örtülmüştür. Tohumlar sarkıktır. Cins büyük ölçüde tropikal kuşağa özgüdür ve çok sayıda türü iç mekan bitkisi olarak yetiştirilmektedir. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adının etimolojisi açık değildir. İnciri tanımlamak için geleneksel olarak kullanılan Latince bir kelimedir.

Tarihi

Plinius: İncir diğer meyvelerde olduğu gibi başına olgunlaşmaz, buna “caprificus” denilmektedir. Ağaç olgunlaşmak için bir tür sivrisinek üretir (Bahsedilen böcek Blastophaga psenes’tir ve inciri tozlar). Birçok varyetesi olan bir meyve ağacıdır. Senatodaki nutuklarını “Şahsi kanaatime göre Kartaca mutlaka yok edilmelidir” cümlesi ile bitiren Marcus Porcius Cato bir gün elinde bir incir meyvesi ile senatoya gelir ve orada olan senatörlere meyvenin ağacından ne zaman koparıldığını tahmin etmelerini söyler. Oradakilerin yakın bir zamanda koparılmış olabileceğini söylemesi üzerine, “Bu incir ağacından iki gün önce koparıldı, Kartaca şehrinin surlarının hemen dibindeki bir ağaçtan. Düşmana işte bu kadar yakınız” der.

Cato, yüz yirmi yıl boyunca Roma’nın en büyük düşmanı olan Kartaca Devleti’nin çok yakında, onun da istediği gibi yok edileceğini incir meyvesi ile böyle öngörmüştür. Comitium’da (Halk toplantılarının yapıldığı alan) dikili olan incir ağacı, devletin kurucuları Romulus ve Remus’un anısına dikilmiştir ve ruminalis olarak anılır. Satürn tapınağında başka bir kutsal incir ağacı daha vardı ancak bu ağacın köklerinin zamanla Silvanus’un heykelini zayıflattığı anlaşıldı. Bitki Baküs’e adanmıştır. Meyvesinin koparıldığında süt sızdırması nedeniyle doğurganlığı simgelemiştir. Emziren annelerin tanrıçası Rumina, ve Roma’nın kurucuları Romulus ve Remus aynı kökten gelmektedir, “ruma” yani meme. Romulus ve Remus’un da bir kurt tarafından emzirildiğine inanılmaktadır ve belki incir sütü ile… Kur’an’da bir surenin adı incirdir (tin). Galyalıların İtalya’yı işgalinin ardında yatan gerekçe, zeytinyağı, üzüm ve kuru incirdir. Bitki uzun ömrü simgeler.

Kocaeli’ndeki türler

Ficus carica

Ficus carica

İncir