Apiaceae (Maydanozgiller)

Özet

Apiaceae (Maydanozgiller) çoğunlukla aromatik bitkilerden oluşan ve ekonomik olarak değerli çok sayıda türü barındıran bir ailedir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Apiales

Maydanoz takımı

Tanımı

Apiaceae (Maydanozgiller) halihazırda bazı kaynaklarda Umbelliferae adı ile gösterilmektedir. Tek ya da çok yıllık bitkilerden ya da nadiren çalılardan oluşan, çoğunlukla aromatik bir ailedir. Bitkiler çıplak, havlı ya da salgılı-havlı ve çoğunlukla aromatiktir. Gövdeler dik, yükselici, yatık-yükselici, yatık, sürünücü ve genellikle düğümlerarası boştur. Stipül genellikle mevcut değildir. Yapraklar almaşlı, nadiren gövdeye sarılıcı; basit ya da bölünmüştür. Yaprak sapı genellikle tabanda kılıflıdır. Çiçek durumu genellikle birleşik şemsiye ya da nadiren şemsiye halindedir. Bu ailenin başlıca edici özelliğidir. Çiçekler genellikle erselik, beş parçalı ve çok simetrilidir. Çanak yapraklar genellikle küçültülmüştür. Taç yapraklar genellikle beyaz ya da sarı, daha az sıklıkla mavi ya da kırmızımsı mor renklidir. Ercik beş adettir. Meyve kuru bir yarılan meyve (şizokarp) formunda, genellikle sıkıştırılmış ya da düzleştirilmiş, nadiren küresel ya da silindiriktir. Genellikle merikarp başına iki ya da nadiren tek tohum bulunur.

Aileye bağlı halihazırda yaklaşık 4.000 tür bulunmaktadır. Çok sayıda türü bilhassa sebze olarak üretilip tüketilmektedir. Havuç, maydanoz, çakşır, kişniş, kimyon, rezene, anason, kereviz, dereotu gibi belli başlı mutfak bitkileri bu aileye bağlıdır. Ayrıca zehirli oldukları bilinen baldıran, subaldıranı, delimaydanoz gibi cinsler de bu aileye bağlıdır. Ayrıca aileye bağlı çok sayıda tür yoldaş bitki kabul edilir. Çünkü şemsiye biçimindeki çiçekler yırtıcı böcekler için uygundur ve bunlar böylece yakınlardaki zararlı böcekleri avlarlar. Ayrıca kokularıyla yakınlardaki bitkilerin kokularını bastırırlar ve zararlı böceklerin onları bulmalarını engellerler. [Sinonimler, Cinsler]

Etimoloji

Aile adını, Apium cinsinden almaktadır.

Kocaeli’ndeki cinsler

Aegokeras caespitosa

Aegokeras

Aykeres

Aegopodium podagraria

Aegopodium

Keçiayağı

Apiaceae (Maydanozgiller)

Ammi

Kürdanotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Anethum

Dereotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Angelica

Melekotu

Anthriscus cerefolium

Anthriscus

Peçek

Apiaceae (Maydanozgiller)

Apium

Kereviz

Apiaceae (Maydanozgiller)

Astrantia

Yıldızca

Apiaceae (Maydanozgiller)

Berula

Gendeme

Bifora radians

Bifora

Yumurca

Apiaceae (Maydanozgiller)

Bunium

Aksar

Apiaceae (Maydanozgiller)

Bupleurum

Şeytanayağı

Cachrys cristata

Cachrys

Çarşambaotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Caucalis

Kavkal

Chaerophyllum byzantinum

Chaerophyllum

Handok

Apiaceae (Maydanozgiller)

Conium

Baldıran

Apiaceae (Maydanozgiller)

Coriandrum

Kişniş

Apiaceae (Maydanozgiller)

Crithmum

Denizteresi

Daucus broteroi

Daucus

Havuç

Elaeosticta aurea

Elaeosticta

Elâotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Eryngium

Boğadikeni

Ferulago sylvatica

Ferulago

Şeytanteresi

Foeniculum vulgare

Foeniculum

Rezene

Heracleum platytaenium

Heracleum

Öğrekotu

Johrenia dichotoma

Johrenia

Irazotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Lagoecia

Pülüskün

Laser trilobum

Laser

Kefekimyonu

Oenanthe fistulosa

Oenanthe

Kazayağı

Pastinaca sativa subsp. urens

Pastinaca

Kelemenkeşir

Petroselinum crispum

Petroselinum

Maydanoz

Pimpinella saxifraga

Pimpinella

Anason

Rhizomatophora aegopodioides

Rhizomatophora

Domuzkuyruğu

Sanicula europaea

Sanicula

Sanikel

Scandix pecten-veneris

Scandix

Kişkiş

Apiaceae (Maydanozgiller)

Seseli

Çaşırgöbeği

Sison amomum

Sison

Karamaydanoz

Smyrnium olusatrum

Smyrnium

Yabanikereviz

Taeniopetalum obtusifolium

Taeniopetalum

Hınzırotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Tordylium

Davulotu

Apiaceae (Maydanozgiller)

Torilis

Dercikotu

Turgenia latifolia

Turgenia

Karaheci

Visnaga daucoides

Visnaga

Hıltan