Fagus (Kayın)

BitkilerKayın takımıKayıngiller › Kayın

Yaprak dökücü ağaçlardan oluşan bir cinstir. Kabuk pürüzsüzdür. Erkek çiçekler uzun saplı baş aşağı sarkık başlardadır. Cins Avrasya ve kuzey Amerika’ya özgüdür. Kocaeli’nde tek türü yayılış göstermektedir.

Jüpiter’in ağacı olarak kabul edilir. Kayın meşcereleri Jupiter Fagutalus adı ile bilinirdi. Festus’a göre Jüpiter’in Fagutal olarak bilinen tapınağında kayın ağacı vardı ve doğrudan tanrı Jüpiter’e adanmıştı. Kemirici hayvanların tercih ettiği bir ağaçtır. Yaprakları fındık faresi ve ardıç kuşları tarafından sevilir. Antikçağda tıpkı meşe ağaçlarında olduğu gbi kayınlarında da yılda iki kere meyve verdiği düşünülmüştür. Ancak meşede olduğu gibi kayında da gal oluşumlarının meyve olduğu düşünülmüştür. Kabuğu köylüler tarafından küfe ve sepet yapımında kullanılmıştır. Evlerinin çatılarına da sererler. Casuslar komutanlarına bilgi göndermek için taze kabuğu keserek notlarını yazardı. Kayın kabuğu dinsel ayinlerde de kullanılır. Ancak ağaç kabuğu olmadan hayatta kalamaz. Latium’daki büyük kayın korusu Diana’ya adanmıştır. Nero’nun üvey babası Passienus Crispus, bu koruda bulunan bir kayını sık sık ziyaret eder, onu öpüp sarılır, altında uyur ve yapraklarını şarapla ıslatırdı. Türk mitolojisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Erzurum’daki Çifte Minareli Medrese’deki yaprak figürü belirgin damar yapısı ile kayın yaprağını andırır. Bitki refahı simgeler.