Euphorbia marginata (Alacalı sütleğen) genellikle 60 ila 90 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Kök lifli, 3 ila 5 mm kalınlığında ve çok sayıda minik köklüdür. Gövde tek, pürüzsüz, genellikle çıplak ya da nadiren cılız tüylüdür. Yapraklar almaşlı dizilişli, sapsız ya da neredeyse sapsızdır. Yaprak ayası eliptik, 5 ila 7 cm uzunluğunda, 3 cm genişliğinde, yeşil, tabanı yuvarlak, kenarları düz ve ucu küttür. Birincil involusel yapraklar 2 ila 3 arası sayıda, beyaz kenarlı olmak üzere yeşil renkli, eliptik, 3 ila 4 cm uzunluğunda, 1 ila 2 cm genişliğinde, tabanda daralıcı, kenarları düz ve ucu küttür.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Kuzey Amerika’da yayılış gösterir ancak günümüzde süs bitkisi değeri nedeniyle yaygın olarak yetiştirilmektedir ve yer yer doğallaşmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bahçe ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle ağustos ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Kartepe ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde alacalı sütleğen, ikiz çiçeği ve karyağdı çiçeği adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins Euphorbus’a adanmıştır. Antonius Musa’nın kardeşidir ve Moritanya kralı Juba’nın hekimidir. Atlas dağlarında keşfettiği bir sukulent türünün laksatif etkilerini yazmış, bu nedenle kral tarafından bu sütleğene onun adı verilmiştir. Tür adı Latince kenarlı anlamına gelir ve açık bir şekilde türün involusellerinin kenarlarında görülen belirgin beyaz şeritlere işaret eder. Özgün tanımda bu “involucellis oblongis cordatis margine membraneceis coloratis” ve “A very handsome species; the white margin of the involucre and white petal like appendiges have a fine contrast with the elegant soft green leaves” olarak belirtilmiştir.

Tıp

Çeşitli kadın rahatsızlıkların sıkılaştırıcı olarak kullanılmıştır. Vajinal akıntı tedavisinde kullanılır. Yaprakları demlenerek şişlikleri geçirmek için merhem halinde kullanılır. Demlenen yapraklar süt artışı da sağlayabilir.