Eryngium (Boğadikeni)

Eryngium (Boğadikeni) hakkında genel bilgiler.

Özet

Eryngium (Boğadikeni) çok sayıda türü süs bitkisi olarak yetiştirilen, ayrıca bazı türlerine geleneksel tıpta başvurulan bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Apiales

Maydanoz takımı

Apiaceae

Maydanozgiller

Tanımı

Eryngium (Boğadikeni) tek, iki ya da çok yıllık ya da nadiren çalımsı bitkilerden oluşan bir cinstir. Kök mekiksi ya da kalındır. Gövdeler tek, sürünücü ya da diktir. Yapraklar düz ya da çeşitli formlarda bölünmüş, genellikle belirgin damarlı ve dikenlidir. Şemsiye basit, birkaç ya da çok sayıda, sıkı kısa ve topbaşlı ila uzatılmış başak yapıdadır. Çiçek kurulu genellikle dallıdır. Çanak yapraklar belirgin ve serttir. Çiçekler beyazımsı, mavi ya da yeşilimsi renklidir. Bunlar başlarda sapsızdır ve yapraksı, genellikle sert ve dikensi bırahteler tarafından çevrilmiştir. Taç yapraklar kanallı ve üstte derince çentiklidir. Meyve yumurtamsı ila neredeyse küresel ve yanal olarak sıkıştırılmıştır. Cins özellikle güney Amerika olmak üzere dünyanın büyük bölümünde yayılış gösterir. Bazı türleri popüler süs bitkileridir, bahçe sınırlarında ya da kaya bahçelerinde yetiştirilir ve çok sayıda kültivarı vardır. Bazı türleri kan şekerini düşürücüdür, akrep sokmalarına karşı uygulanır ve kökleri tüketilir. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca boğadikeni anlamına gelir. Kelime Antik Yunanca kirpi kelimesinden gelir ve bitkilerin dikenli yapısına işaret eder. Diğer bir seçenek ise yine Antik Yunanca geviş getirmek anlamına geldiği yönündedir. Bitkilerin gaz giderici özelliğine işaret eder.

Kocaeli’ndeki türler

1

Cuscuta europaea (Bostanbozan) tek ya da çok yıllık otlar ile çalıların üzerinde görülen ve yaz aylarında çiçek açan parazit bir bitkidir.

3

Cuscuta planiflora (Gökten yağan) genelde otların üzerinde görülen ve bahar ortasından yaz sonuna kadar çiçek açan parazit bir bitkidir.

5

Cuscuta campestris (Kafir saçı) tarım ürünlerine zarar veren ve istilacı potansiyeli yüksek olan parazit bir bitkidir.

7

Convolvulus tricolor (Gündüz sarmaşığı) üç renkli çiçekleri nedeniyle yaygın olarak yetiştirilen popüler bir süs bitkisidir.

9

Convolvulus arvensis (Tarla sarmaşığı) en agresif istilacı bitkilerden biri olan ve neredeyse her habitat türünde görülen bir bitkidir.

11

Convolvulus lineatus (Top yayılgan) yüksek rakımlardaki steplerde görülen ve bahar ortasından yaz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.

13

Convolvulus pentapetaloides (Beş yayılgan) genelde kumlu topraklarda görülen ve bahar ortasından yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Derleyen

İzmitli, Kocaeli Üniversitesi'nde bitki tarihi üzerine çalışıyor.

Hakkında

Kocaeli’nde görülen bitkilerin klasik ve modern kaynaklara göre tıbbi, mutfak, ekonomik, vb. alanlardaki potansiyelinin ortaya konması amaçlanmış, ayrıca ilin bitki zenginliği fotoğraflarla desteklenerek ilgililer için bir kaynak oluşturulması gayesi güdülmüştür.