Erigeron sumatrensis (Ak çakalotu)

Tanımı

Erigeron sumatrensis (Ak çakalotu), Papatyagiller (Asteraceae) ailesine bağlı Şifaotu (Erigeron) cinsinden bir bitkidir. Halihazırda Türkçe kaynaklarda bu takson listelenmemiş, yerine Erigeron floribundus‘un sinonimi olan Conyza albida gösterilmiştir. Erigeron sumatrensis örnekleri yanlış teşhis edilmiş olabilir. Bununla birlikte bazı bitkibilimciler, iki türü aynı kabul etmektedir. Tek ila iki yıllık ve genellikle 80 ila 150 cm boylanabilen bir bitkidir. Kök mekiksidir. Gövde dik, kalın ve ortanın üzerinde dallıdır. Taban yaprakları çiçek açma zamanı kurumuş olur. Alt gövde yaprakları saplı, ters mızraksı ya da mızraksı, 6 ila 10 cm uzunluğunda, 1 ila 3 cm genişliğinde, yüzeyi yoğun biçimde sert tüylü, ucu sivri ya da sipsivri, tabanı daralıcı, kenarları kabaca her iki tarafta da 4 ila 8 testere dişlidir. Orta ve üst gövde yaprakları daha küçük, darca mızraksı ila şeritsi, kenarları testere dişli ya da düzdür.

Çiçek başı 5 ila 8 mm çapında, çok sayıda, çiçek durumu sapı 3 ila 5 mm uzunluğundadır. İnvolukrum çansı ila testimsidir. Filariler 3 sıralı, gri-yeşil renkli, şeritsi-mızraksı ya da şeritsidir. Işın çiçekleri çok sayıda, 4 ila 4,5 mm uzunluğunda, sarımsı ya da morumsu, kısa ve ipliksidir. Disk çiçekleri 6 ila 11 adet, sarımsı ve 4 mm uzunluğundadır. Kapçık şeritsi-mızraksı ve sıkıştırılmıştır. Sorguç önce beyaz, zamanla sarımsı kahverengidir.

Şifaotu ile ilgili bilgi → Erigeron || Papatyagiller ile ilgili bilgi → Asteraceae

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak orta ve güney Amerika’da yayılış gösterir ancak agresif bir istilacıdır ve dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Harita → Sinonimler → Herbaryum

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca tüylü yaşlı adam anlamına gelir. Meyve zamanı cinse bağlı bazı türlerin sorguçları küresel bir biçimde küme halindedir ve bu durum saçları ağarmış bir başı andırmaktadır. Epitet Latince Sumatra anlamına gelir. İşin doğrusu tür Amerika kıtasına özgüdür ancak Endonezya’da görülen istilacı bir bireyden tanımlanmıştır.

Gıda

Genç yapraklar ve fideler pişirilerek tüketilmektedir.

Tıp

Kökü dövülerek lumbago tedavisinde kullanılmıştır. Yaprakları öğütülerek lapa halinde baş ağrısını gidermek için alın bölgesine uygulanır. Yapraklarına romatizma tedavisinde başvurulmuştur. Yaprakların suyu ateş düşürücüdür. Vertigo ve epilepsi vakalarında yaprak usaresinden burun damlası yapılmıştır. Tüberküloz ve astım durumlarında yaprakları yakılarak (sigara gibi) solunur.