Elaeagnus angustifolia (İğde)

derleyen:

Tanımı

7 metre büyüyebilir. Gövde, tomurcuklar ve yapraklar gümüş renkli pullarla kaplıdır. Genç dallar gümüşî olgun dallar ise kahverengidir. Yapraklar almaşlı dizilişli, mızraksı ila dikdörtgensi mızraksı, 4 ila 9 cm uzunluğunda ve 1 ila 2,5 cm genişliğinde ve pürüzsüz kenarlıdır. Çiçekler aromatik, 1 ila 3 arası kümeler halinde, 1 cm uzunluğunda ve dört loblu krem sarısı çanaklıdır. Meyveler yumuşak ve kuru bir dokudadır. Tohumlar ağustos ve eylül aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir.

Gözlem bilgileri

Bitkinin Türkiye’nin doğal bitkisi olup-olmadığı kesin değildir. Orta Asya orijinli olması ve Türklerin Anadolu’ya göçleri sırasında taşınmış olması muhtemeldir. [HaritaSinonimler] Yol kenarı, bahçeler ve dere kenarında görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde kuş iğdesi, iğde, çalıgaga, pışat, puşat ve yabani iğde adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca bataklık ve saf anlamına gelir. Normalde bataklıklarda görülen ve saf beyaz renkli çiçek kümeleri bulunan Salix eleagnos (iğde söğütü) türünü tanımlamak için kullanılmıştır, iğdeler ile iğde söğüdü arasındaki yüzeysel benzerliğe işaret eder. Tür adı Latince dar yapraklı anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret eder ve bu özgün tanımda “foliis lanceolatis” olarak belirtilmiştir.

Gıda

Meyveleri ve tohumları çiğ ya da pişirilerek yenilebilir. Meyvelerden tatlı ve şerbet yapılır.

Tıp

Romatoid artrit ve eklem ağrıları için kullanılır. Tohumlardan elde edilen yağ, nezle ve bronşiyal tedavisinde kullanılır.

Bilgi

Çiçeklerinden elde edilen yağ parfüm yapımında kullanılır.

Fotoğrafları


Yorumlar

  1. Emir GÖRAL avatarı
    Emir GÖRAL

    “Bitkinin Türkiye’nin doğal bitkisi olup-olmadığı kesin değildir. Orta Asya orijinli olması ve Türklerin Anadolu’ya göçleri sırasında taşınmış olması muhtemeldir.” bilgisinin kaynağını benimle paylaşırsanız çok sevinirim.

    1. Türkiye’nin doğal bitkisi olduğuna dair şüphe, Flora of Turkey and the East Aegean Islands adlı eserden. İlgili sayfanın bir kopyasına şuradan ulaşabilirsiniz. Bitkinin Türklerin Anadolu’ya yerleşmesinden sonra gelmiş olma ihtimalini değerlendiren ise benim. Bu bitki klasik antikite kaynaklarında geçmez, bunun yerine Ortaçağ sonrası dönemde adının geçmeye başladığını görürüz.

  2. Emir GÖRAL avatarı
    Emir GÖRAL

    Teşekkür ederim

Görüşünüzü Yazın