Dichrocephala integrifolia (Kırtık otu)

derleyen:

Özet

Dichrocephala integrifolia (Kırtık otu) genelde nemli bölgelerde görülen ve yaz başından güz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Dichrocephala

Kırtıkotu

Tanımı

Dichrocephala integrifolia (Kırtık otu) genellikle 20 ila 60 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dik ya da yatık-yükselici ve sıklıkla tabandan itibaren dallıdır. Yaprak sapı 1 ila 3,5 cm uzunluğunda, darca kanatlı, tabanı tutunucu, yaprak ayası yumurtamsı, eliptik ya da mızraksıdır. Çiçek başları küresel, 3 ila 5 mm çapındadır. Çiçek sapı ince ve 3 cm uzunluğundadır. Dış çiçekçikler çok sayıda, beyaz renkli ve seyrekçe salgılıdır. İç çiçekçikler dıştakilerden daha az sayıda ve beyaz ya da soluk sarı renklidir. Filariler 2 sıra halinde 10 ila 16 adet, uzunlukları farklı ve dikdörtgensi ila dikdörtgensi mızraksıdır. Kapçık saman renginde, ters yumurtamsı ve tüysüzdür. Genellikle dış çiçekçiklerde sorguç görülmez. İç çiçekçiklerdeki sorguç 1 ya da 2 kıllıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak tropikal Asya ve Afrika’da yayılış gösterir ancak günümüzde Avrupa, Amerika ve Avustralya’da da doğallaşmıştır. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Nemli bölgelerde ve orman açıklıklarında görülen bitki umumiyetle haziran ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde kırtıkotu adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca iki renkli kafa anlamına gelir. Dişi çiçekler ile erselik çiçeklerin renklerinin farklı olmasına işaret eder. Tür adı Latince tam yapraklı anlamına gelir. Yaprakların yaprakçıklara bölünmemesine işaret eder. Özgün tanımda bu “foliis ovatis serratis quinquenervis” olarak belirtilmiştir.

Tıp

Çiçek tohumları kaynatılarak idrar söktürücü olarak kullanılır. Çiçek başları buruşturulup koklanırsa hapşırmaya neden olur ve burun tıkanıklığını giderir. Yapraklar antiviraldir. Yapraklar ezilerek haricen ülser ve şişkinlik gidermek için kullanılır. Genç sürgünler lapa halinde böcek, yılan ve akrep ısırma/sokmalarına karşı uygulanır. Bitkinin suyu buruna konularak sinüzit ve migren tedavisinde kullanılır. Bitki kurutulup toz haline getirilerek iltihaplı yaralara uygulanır. Bitkinin suyu kesik ve yaralara uygulanır.