Dianthus pinifolius (Keçi karanfili)

Özet

Dianthus pinifolius (Keçi karanfili) genelde makilik alanlarda görülen ve bahar sonundan yaz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Tanımı

Dianthus pinifolius (Keçi karanfili) genellikle 20 ila 40 cm büyüyebilen bir bitkidir. Yoğun yığınsı bir bitkidir. Taban yaprakları şeritsi, oraksı, tek damarlı, kenarları az pürüzlüdür. Gövde yaprakları 1,5 ila 3 cm uzunluğunda ve 1 mm genişliğinde, şeritsi, tepede sivri, aşağıdaki hafifçe oraksı, 3 ila 5 damarlı, üçgensi ve kenarları az pürüzlüdür. Çiçek kurulu top başlı ve 8 ila 14 arası sayıda çiçeklidir. Çiçekler mor ila koyu mor renklidir. Bırahte ve ikincil bırahte yumurtamsı ya da dikdörtgensidir. Kapsül dikdörtgensidir. Tohumlar yumurtamsıdır. Güneşli bölgeleri tercih eder. Donlara ve kuraklığa dayanıklıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. [Harita] Orman açıklıkları ve çalılıklarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde keçi karanfili adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca tanrının çiçeği anlamına gelir. İlk defa Theophrastus tarafından (diosanthos / διόσανθος) kullanılmıştır. Cins Antik Yunan tanrısı Zeus’a adanmıştır. Jüpiter ise Hellen mitolojisindeki Zeus’un karşılığıdır. Cennetin ve yeryüzünün efendisi olarak kabul edilen Jüpiter; tanrıların ve insanların babası, hayatın efendisi, doğa kanunlarının kişiselleştiği varlık ve hava olaylarının tanrısıdır. Zeus ile Jüpiter arasındaki en önemli fark; Zeus’un zaman zaman insanların arasında tebdil-i kıyafet dolaşmasına rağmen, Jüpiter’in hiçbir zaman yeryüzüne inmemesidir. Roma Uygarlığı’nda karanfil, Jüpiter’in bitkisi olarak kabul edilirdi. En erken dönemde yapılan taçlar, özellikle karanfil çiçeklerinden oluşurdu.

Cinsin Türkçe adı olan karanfil yaygın bir kullanıma sahiptir ancak hiç biri bu cins için değildir. Kullanımı bilinen türler; Syzygium aromaticum, Clinopodium nepeta ve Ocimum × africanum’dur. Kelime, Syzygium aromaticum’un yayılış alanı olan Güneydoğu Asya orijinlidir. Bitkinin önceki adı Caryophyllus aromaticus’tur ve cins adı olan caryophyllus karanfil ile benzer kokuya sahip olan Dianthus caryophyllus için de kullanılmıştır. Buna göre, karışıklığın kaynağı da bu olsa gerektir. Tür adı Latince çam yapraklı anlamına gelir ve açık bir şekilde yaprakların inceliğine işaret eder. Joseph Pitton de Tournefort, Institutiones Rei Herbariae adlı eserinde bitkiden “Caryophyllus sylvestris vulgaris angustifolius” olarak bahsetmiştir. Ayrıca James Edward Smith’in Florae Graecae Prodromus adlı eserinde “Folia angustissima” olarak geçmektedir.

Fotoğrafları