Tanımı
Türün taksonomik durumu karışıktır. Türkçe kaynaklarda Dianthus calocephalus olarak geçmektedir ancak Govaerts tarafından 2000 yılında bu tür Dianthus cruentus’un sinonimi olarak bildirilmiştir. 30 ila 70 cm büyüyebilir. Gövde dik ve basittir. Yapraklar şeritsi, uzun sipsivri ve 2,5 mm genişliğindedir. Çiçek kurulu yoğun ve 15 ila 20 arası çiçek barındırır. Bırahte yumurtamsı dikdörtgensi, yüreksi ve çiçek başlarından daha kısadır. İkincil bırahteler 4 adet ve çanağın yarısından daha az uzundurlar. Taç yapraklar kırmızı renklidir. Güneşli bölgeleri ve geçirgen toprakları tercih eder. Tohumlar hızlı çimlenir ve yetiştirilmesi kolay bir bitkidir. Donlara dayanıklıdır.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Kafkasya ve Balkanlarda yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Orman açıklıkları, yamaçlar ve yol kenarında görülür. Başiskele ilçesinden gözlemlenmiştir. Mayıs ve eylül ayları arasında çiçek açar. 500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adı
Dilimizde güzel başlı karanfil ve güzelkaranfil adları ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca tanrının çiçeği anlamına gelir, ilk defa Theophrastus tarafından (diosanthos / διόσανθος) kullanılmıştır. Cins Antik Yunan tanrısı Zeus’a adanmıştır. Jüpiter, Hellen mitolojisindeki Zeus’un karşılığıdır. Cennetin ve yeryüzünün efendisi olarak kabul edilen Jüpiter; tanrıların ve insanların babası, hayatın efendisi, doğa kanunlarının kişiselleştiği varlık ve hava olaylarının tanrısıdır. Zeus ile Jüpiter arasındaki en önemli fark; Zeus’un zaman zaman insanların arasında tebdil-i kıyafet dolaşmasına rağmen, Jüpiter’in hiçbir zaman yeryüzüne inmemesidir. Roma Uygarlığı’nda karanfil, Jüpiter’in bitkisi olarak kabul edilirdi ve en erken dönemde yapılan taçlar, karanfil çiçeklerinden oluşurdu. Cinsin Türkçe adı olan karanfil yaygın bir kullanıma sahiptir ancak hiç biri bu cins için değildir. Kullanımı bilinen türler; Syzygium aromaticum, Clinopodium nepeta ve Ocimum × africanum’dur. Kelime, Syzygium aromaticum’un yayılış alanı olan Güneydoğu Asya orijinlidir. Bitkinin önceki adı Caryophyllus aromaticus’tur ve cins adı olan caryophyllus karanfil ile benzer kokuya sahip olan Dianthus caryophyllus için de kullanılmıştır. Karışıklığın kaynağı da bu olsa gerektir. Tür adı Latince kan kırmızısı anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder. Özgün tanımda bu “Petala pulcherrime ex purpureo sanguinea” (Taç yaprak gösterişli morumsu kan kırmızısı renkte) olarak belirtilmiştir.
Fotoğrafları
Görüşünüzü Yazın