Bitkiler › Karanfil takımı › Karanfilgiller › Karanfil › Baş karanfil
25 ila 60 cm büyüyebilir. Yapraklar şeritsi, uzun sipsivri uçlu ve 2 ila 3,5 mm genişliğindedir. En tepedeki yaprakların tabanı geniştir. Bırahte yumurtamsı yüreksi, derimsi, solgun, ucu yeşil renkli ve çiçek başları ile aynı uzunluktadır. İkincil bırahte dört adet, hayli geniş yumurtamsı, yüreksi sivri çıkıntılı, derimsi, solgun ve çanak uzunluğunun ¾ uzunluğundadır. Çiçek başı yaklaşık on iki çiçeklidir. Çanak 14 ila 23 mm uzunluğunda, 3,5 ila 4,5 mm genişliğinde, ortada en geniş, dişler 3,5 ila 5,5 mm uzunluğunda, mızraksı, mukronat, kenarları kuruzarsı ya da zaman zaman kirpiklidir. Taç yaprak ayası kırmızı renkli, 4 ila 5,5 mm uzunluğunda ve dişlidir.
Bitki doğal olarak Balkanlar, Rusya ve Sibirya’da yayılış gösterir. [Harita]
Kumlu bölgelerde görülür. Karamürsel ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Baş karanfil adı ile bilinmektedir.
Haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Antik Yunanca tanrının çiçeği anlamına gelir, ilk defa Theophrastus tarafından (diosanthos / διόσανθος) kullanılmıştır. Cins Antik Yunan tanrısı Zeus’a adanmıştır. Jüpiter, Hellen mitolojisindeki Zeus’un karşılığıdır. Cennetin ve yeryüzünün efendisi olarak kabul edilen Jüpiter; tanrıların ve insanların babası, hayatın efendisi, doğa kanunlarının kişiselleştiği varlık ve hava olaylarının tanrısıdır. Zeus ile Jüpiter arasındaki en önemli fark; Zeus’un zaman zaman insanların arasında tebdil-i kıyafet dolaşmasına rağmen, Jüpiter’in hiçbir zaman yeryüzüne inmemesidir. Roma Uygarlığı’nda karanfil, Jüpiter’in bitkisi olarak kabul edilirdi ve en erken dönemde yapılan taçlar, karanfil çiçeklerinden oluşurdu. Cinsin Türkçe adı olan karanfil yaygın bir kullanıma sahiptir ancak hiç biri bu cins için değildir. Kullanımı bilinen türler; Syzygium aromaticum, Clinopodium nepeta ve Ocimum × africanum’dur. Kelime, Syzygium aromaticum’un yayılış alanı olan Güneydoğu Asya orijinlidir. Bitkinin önceki adı Caryophyllus aromaticus’tur ve cins adı olan caryophyllus karanfil ile benzer kokuya sahip olan Dianthus caryophyllus için de kullanılmıştır. Karışıklığın kaynağı da bu olsa gerektir. Tür adı Latince top başlı anlamına gelir. Çiçek kurulunun yapısına işaret eder.







Doğan, Hüseyin (2022). Dianthus capitatus (Baş karanfil) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/dianthus-capitatus/ Erişim tarihi: 29 January 2023