Site icon Kocaeli Bitkileri

Dactylorhiza iberica (Kırım salebi)

Dactylorhiza iberica (Kırım salebi)

Özet

Dactylorhiza iberica (Kırım salebi) yüksek rakımlarda görülen ve genelde bahar ortasından yaz başına kadar çiçek açan nadir bir orkide türüdür.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Orchidaceae

Salepgiller

Dactylorhiza

Balkaymaksalebi

Tanımı

Dactylorhiza iberica (Kırım salebi) narin görünümlü olup genellikle 20 ila 40 cm büyüyebilen bir bitkidir. Yumru turp formunda, genellikle tepeye doğru 2 ila 3 arası sayıda lobludur. Kök gövdenin yeraltı sitolonları bulunur. Yapraklar dik, mızraksı şeritsi ve alttakiler daha geniştir. Çiçek kurulu başak formunda darca silindirik ve görece gevşektir. Bırahte mızraksıdır ve yumurtalıkla aynı uzunluktadır. Çiçekler gül pembe renklidir. Çanak ve taç yapraklar bir sorguç halinde birleşir. Çanak yapraklar yumurtamsı mızraksı iken taç yapraklar daha dardır. Dudak düz, yelpaze biçiminde ila genişçe yumurtamsı, kenarları küt dişçikli, ortadaki lob küçük ve zaman zaman dişlidir. Mahmuz incedir ve yumurtalığın yarısı kadardır.

Gözlem bilgileri

Yunanistan ile İran arasındaki bölgede doğal olarak yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Yüksek rakımlarda ıslak çayırlar ile tatlı su kaynaklarının yakınlarında görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 900 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Başiskele ilçesinden kaydı vardır ancak biz henüz göremedik.

Türkçe adı

Dilimizde kırım salebi adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Yunanca parmak köklü anlamında gelir ve bu bağlamda yumruların 2 ila 5 arası el biçiminde loblu olmasına işaret eder. Tür adı ise Latince İberya anlamına gelir. Günümüzde Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan topraklarında yer alan antik İberia bölgesidir. Marschall von Bieberstein de bitkinin habitatı için “Habitat in Iberia” notunu düşmüştür. Bitkinin Türkçe adının neden Kırım ile sınırlandırıldığı açık değildir. Yayılış alanı hayli geniştir ve eğer bir coğrafya ile imlenecek olsaydı o da şüphesiz İberya olurdu.

Exit mobile version