Tanımı
20 ila 150 cm büyüyebilir. Rizomlar uzun, 3 ila 10 mm genişliğinde, geniş pulsu yapraklarla kaplı, yatık ya da diktir. Yumru görülmez. Üçgensi gövdelerin ucunda çiçek kurulu görülür. Yapraklar 2 ila 10 mm genişliğinde, gövdeden kısa ya da gövdeye eşit uzunluktadır. Bırahte 2 ila 6 arası sayıdadır. Çiçek kurulu basit ya da bileşik salkım halindedir. Kollar 2 ila 10 arası sayıda ve 35 cm uzunluğundadır. Başakçıklar 4 ila 25 mm uzunluğunda, şeritsi ya da dikdörtgensi ve 6 ila 32 arası sayıda çiçeklidir. Dışkavuzlar 2 ila 3 mm uzunluğunda, yumurtamsı ya da eliptik, koyu kahverengi ya da kırmızı kahverengidir. Ercik üç adettir. Meyve kahverengimsi siyah renklidir. -15 dereceye kadar dayanıklıdır. Tohumlar 18 derecede 2 ila 6 hafta arasında çimlenir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Dere kenarlarında görülür. Kartepe ve Gebze ilçelerinde gözlemlenmiştir. Mayıs ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Türkçe adları
Dilimizde kara topalak adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi açık değildir. Aramice reçine kelimesinden türetilmiş olması muhtemeldir. Tür adı Latince uzun anlamına gelir. Türün kökünün uzunluğuna işaret eder ve özgün tanımda bu “radice longa” olarak belirtilmiştir.
Gıda
Kökü çorba ve tatlılarda çeşni olarak kullanılır.
Tıp
Kökü aromatik bir toniktir.
Bilgi
Yaprakları sepet ve şapka imalat aşamalarında kullanılır. Kök ve gövde menekşe kokusuna sahip olmaları nedeniyle parfümeride kullanılır. Bitkiden elde edilen lif kağıt yapımında kullanılır.