Tanımı
Cyperus longus (Karatopalak) genelde nemli bölgelerde görülen ve bahar sonundan güz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Cyperus longus (Karatopalak) genellikle 20 ila 150 cm büyüyebilen bir bitkidir. Rizomlar uzun, 3 ila 10 mm genişliğinde, geniş pulsu yapraklarla kaplı, yatık ya da diktir. Yumru görülmez. Üçgensi gövdelerin ucunda çiçek kurulu görülür. Yapraklar 2 ila 10 mm genişliğinde, gövdeden kısa ya da gövdeye eşit uzunluktadır. Bırahte 2 ila 6 arası sayıdadır. Çiçek kurulu basit ya da bileşik salkım halindedir. Kollar 2 ila 10 arası sayıda ve 35 cm uzunluğundadır. Başakçıklar 4 ila 25 mm uzunluğunda, şeritsi ya da dikdörtgensi ve 6 ila 32 arası sayıda çiçeklidir. Dışkavuzlar 2 ila 3 mm uzunluğunda, yumurtamsı ya da eliptik, koyu kahverengi ya da kırmızı kahverengidir. Ercik üç adettir. Meyve kahverengimsi siyah renklidir. Dışkavuzlar kestane renkli ise subsp. badius
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak Afrika ve Avrasya’da yayılış gösterir. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Dere kenarlarında görülen bitki umumiyetle mayıs ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ve Gebze ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adları
Dilimizde kara topalak adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adının etimolojisi açık değildir. Aramice reçine kelimesinden türetilmiş olması muhtemeldir. Tür adı Latince uzun anlamına gelir. Türün kökünün uzunluğuna işaret eder ve özgün tanımda bu “radice longa” olarak belirtilmiştir.
Gıda
Kökü çorba ve tatlılarda çeşni olarak kullanılır.
Tıp
Kökü aromatik bir toniktir.
Bilgi
Yaprakları sepet ve şapka imalat aşamalarında kullanılmıştır. Kök ve gövde menekşe kokusuna sahip olmaları nedeniyle parfümeride kullanılmaktadır. Bitkiden elde edilen life kağıt yapımında başvurulmuştur.
Bir yanıt yazın