Fotoğraf
Yapısı
Crocus keltepensis kormu ovoid ila yarı küresel, 1 ila 1,5 cm. çapındadır. Yapraklar 3 ila 6 arası sayıda, koyu yeşil renkli, 1,5 ila 2,2 mm. genişliğindedir. Brahte ve brahteol membranöz, belirgin, soluk kahverengidir. Çiçekler 1 ila 2 arası sayıda, soluk ila koyu leylak renklidir. Boğaz sarı turuncu renklidir. Filament sarı renklidir. Anther ok biçimlidir. Mart ve Nisan aylarında çiçek açar.
Bakımı
Crocus keltepensis çok yıllık bir ottur. Geçirgen ve nemli toprağı, güneşli ya da yarı gölgeli bölgeleri tercih eder. Donlara dayanıklıdır.
Yetiştirme
Yaygın adları
Keltepe crocus, Keltepe çiğdemi.
Etimoloji
Cins adı Yunanca çiğdem; tür adı ise Latince Keltepe (Kocaeli) anlamına gelir.
Taksonomi
Form: Geophyte
Flora Bölgesi: Euro-Siberian
Bölüm: Monocotyledoneae
Sınıf: Equisetopsida
Altsınıf: Magnoliidae
Üsttakım: Lilianae
Takım: Asparagales
Familya: Iridaceae
Cins: Crocus
Görüldüğü Yer: Eğreltidüzü Yaylası
Görüldüğü Yer: İnönü Yaylası
Tanım
Phytotaxa Vol 418, No 2 230–236. 2019.
Tanımlayan
Yuzb., 2019.
Bibliyografya
1-) Crocus keltepensis (Iridaceae): a new Crocus species from the highest part of the Samanlı Mountains, NW Turkey
Bitki Veritabanları
Endemizm
Bu tür sadece Kocaeli sınırları içinde görülmektedir. Endemik.
Koruma
IUCN Kırmızı Listesine göre Nesli tükenme tehdidi çok yüksek tür sınıfı içinde yer almaktadır.
Faydaları ve zararları
Bitkileri kullanmadan önce mutlaka bir uzmandan yardım alın.
Flora of Turkey
Corm ovoid to subglobose, around 1.0–1.5 cm in diameter. Outer tunics membranous to coriaceous, inner tunics softer, neck short 3.0–4.5 mm long; rings with many conspicuous teeth, teeth 0.50–3.25 mm long. Cataphylls 4 or 5, whitish. Leaves 3–6 , dark green, (1.2–)1.5–2.2(–2.4) mm wide with 2–4 ribs in lateral channels depending on leaf width, glabrous to very sparsely ciliate on edges and keel margins; white stripe prominent, ca. 1/3 of leaf width; usually shorter than flowers. Prophyll absent. Bract and bracteole present, membranous, visible, pale brown, not hidden within the cataphylls. Flowers 1–2, pale to deep lilac. Perigone segments (24–)30–39 × 15.5–21.5 mm, obovate to elliptic, apex obtuse to rounded, pale to deep lilac, without veining or striping on the abaxial surface of outer segments. Throat yellow–orange, glabrous. Filaments (5.75–)6.75–8.25(–10.00) mm long, yellow, glabrous to sparsely scabrid throughout. Anthers arrow-shaped, (11.00–)13.25–16.25(–17.00) mm long, yellow, lobes 2.0–3.6 mm. Connective prominent, well-developed, creamy to white; pollen yellow. Style orange, divided into 3 branches, often expanded and papillose at apex, branches 5.0–9.5 mm long. Style length according to stamen is 93% equal to shorter, 7% longer (n = 83). Capsules at ground level, purple, oblong, 13–25 × 6–9 mm. Seeds ovoid to globose, 2.6–3.0 × 1.9–2.0 mm (excluding caruncle and raphe), pale brown with prominent and winged raphe and tongue or sac–shaped caruncle. Chromosome number 2n = 2x = 8.
Bitki Tarihi
Tanrı Hermes’in arkadaşı Crocus’un (κρόκος) adını taşımaktadır. Bir gün iki arkadaş disk atma alıştırması yaparken Hermes, kazayla Crocus’u öldürür. Crocus’un öldüğü yerden küçük bir çiçek çıkar, Crocus’un kanı çiçeğe dökülür. Çiçeğin merkezinde görülen kırmızı renkli uzantılar (stamen) Crocus’un kanıdır.
Bitkinin adı ile ilgili ikinci rivayette ise; Crocus adında bir genç orman perisi Smilax’a âşık olur ancak bu aşk nedeniyle tükenerek çiğdem çiçeğine dönüşür. Bu hikâyede adı geçen orman perisi Smilax ise, tırmanıcı Smilax (melocan) bitkisine dönüşür.