Crepis foetida (Kohum)

Crepis foetida (Kohum) genellikle 10 ila 50 cm büyüyebilen tek ya da kısa ömürlü çok yıllık bir bitkidir. Gövde dallı ve yatık, yükselici ya da diktir. Taban yaprakları saplı, ters mızraksı ve kenarları dişli ya da elsi lobludur. Gövde yaprakları benzerdir ancak hem daha küçük hem de kulakçıklıdır. Çiçek durumu sapı en çok 20 cm uzunluğundadır. Kömeçler en çok 10 adet olup dilsi çiçekler yaklaşık 100 adettir ve tüpsü çiçekler mevcut değildir. Filariler mızraksıdır. Taç sarı renklidir. Dilsi çiçeklerin alt yüzeyleri genellikle kırmızımsı-mor renklidir. Kapçık mekiksi, gagalı ve 7 ila 9 mm uzunluğundadır. Sorguç 4 ila 8 mm uzunluğundadır.

Eğik tomurcukları ile diğer türlerden ayırt edilir. Karakteristik olarak acı badem kokusu duyulur. Benzer görünüme sahip sayısız akrabasından acı bademe benzeyen karakteristik kokusu ve sarkık tomurcukları ile ayırt edilebilir. Türün İngiltere’de nesli tükenmiş, Hollanda’da nesli tükenmek üzere, İsviçre ve Slovakya’daki popülasyonları ise hayli azalmıştır. Yapraklar almaşlı, basit, ters mızraksı, saplı ve lobludur.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Batı Asya, Kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika ve Avustralya kıtalarına da dağılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Çalılık, deniz kenarı ve kayalık alanlarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1300 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde kohum ve kıskı adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca sandalet anlamına gelir. Cinsin kapçık yapısına işaret eder. Diğer bir çıkarsamaya göre Latince kaba anlamına gelir. Cinse bağlı bazı türlerin yaprakları serttir ve otçulları caydırmak için küçük dikensi yapılar barındırır. Tür adı Latince kötü kokulu anlamına gelir. Türün karakteristik acı badem kokusuna işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Hieracium luteum, cichorei sylvestris folio, amygdalas amarus olens”tir.