Ayva alıcı
Bakımı
Crataegus tanacetifolia çok yıllık bir ağaçtır. Geçirgen ve ıslak ya da nemli toprağı, güneşli ya da yarı gölgeli bölgeleri tercih eder. Donlara ve kuraklığa dayanıklıdır.
Yetiştirme
Crataegus tanacetifolia açık orman, ormanlık alan ve yamaçlarda görülür. Kumlu, killi ve tınlı topraklara uyumludur.
Yaygın adları
Tansy leaved thorn; Ayva alıcı, Çakır alıcı, Godon alıcı, Sarı alıç, Göden alıcı, Kotan alıcı.
Etimoloji
Cins adı Yunanca dayanıklı (Kalın odunsu yapısına atıftır); tür adı ise Latince Tanacetum yapraklı anlamına gelir.
Endemizm
Taksonomi
Superregnum: Eukaryota
Regnum: Plantae
Cladus: Angiosperms | Eudicots | Rosids
Ordo: Rosales
Familia: Rosaceae
Subfamilia: Amygdaloideae
Tribus: Maleae
Subtribus: Malinae
Genus: Crataegus
Raunkiaer: Phanerophyte
Literatür
Fotoğrafları
Görseller Franz Xaver’in izni ile kullanılmıştır.
Yapısı
Crataegus tanacetifolia 8 ila 10 metre büyüyebilir. Yapraklar obovat ila rombik ovat, 1,5 ila 2,5 cm. uzunluğunda ve 1,5 ila 2,5 cm. genişliğindedir. Tabanları kuneat, yeşil renkli, villöz, alt yüzeyleri yoğun villöz, 3 ila 7 lobludur. Petiol 3 ila 10 mm. uzunluğundadır. Corymb 4 ila 8 çiçeklidir. Çiçekler beyaz renkli, 2,5 cm. çapındadır. Sepal büyük, triangular, meyve zamanı ters dönüktür. 5 style görülür. Meyve sarı, zaman zaman kırmızıya bürünmüş ve 2 cm. çapındadır. Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında çiçek açar.
Faydaları ve zararları
Bitkileri kullanmadan önce mutlaka bir uzmandan yardım alın. Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Meyveler ve çiçekler, doğrudan ve hafif bir kalp toniği görevi görmenin yanı sıra hipotansif bir etkiye sahiptir. Özellikle yüksek kan basıncı ile birlikte zayıf kalp tedavisinde endikedirler. Etkili olması için uzun süreli kullanım gereklidir. Cardiotonic: Kardiyotonik. Kalbi kuvvetlendirici ilaç. Hypotensive: Hipotansif. Kan basıncını düşürücü ilaç.
Flora of Turkey
Sect. Azaroli: Inflorescences compact, tomentose, with short peduncles. Styles 2-5. Fruit yellow, reddish orange or red; stones 2-5, smooth, without grooves.
Erect shrub or small tree, 8-10 m, sparingly thorny. Leaves obovate to rhombic ovate, 1,5-2,5(-5) x 1,5-2,5 cm, base cuneate, green, villous, more densely so beneath; lobes 3-7(-9), deeply incised, on sterile shoots almost to the midrib, glandular-serrate; petioles 3-10 mm. Corymbs 4-8-flowered. Flowers white, 2-2.5 cm diam.; sepals large, triangular, reflexed in fruit; styles 5. Fruit yellow, sometimes suffused with red, globose, c. 2 cm diam., pubescent especially near the apex and base; pyrenes 5. Fl. (5-)6(-7). Rocky limestone slopes in Pinus or Quercus forest, 800-1800 m. IV:136.