Crataegus monogyna (Yemişen)


Plantae

Bitkiler


Rosales

Gül takımı


Rosaceae

Gülgiller


Crataegus

Alıç

Yemişen

Crataegus monogyna

Crataegus monogyna (Alıç) hakkında genel bilgiler.

Sıkı bir taç oluşturarak 5 ila 14 metre arasında büyüyebilir. Çiçekler pembe ya da beyaz renklidir. Meyveleri kırmızı renkli ve 6 ila 10 mm çapındadır. Gövde soluk kahverengidir, dikey turuncu renkli çatlaklar görülür. Genç gövdelerde keskin dikenler görülür, bunlar 1 cmden daha büyüktürler. Yapraklar 20 ila 40 mm uzunluğunda, ters yumurtamsı ve derin lobludur. Yaprakların üstü koyu yeşil renklidir, altları ise bunun daha açık tonundadır. Çiçekler erseliktir. Çiçekler 5 ila 25 arası kümeler halinde görülür. Çiçekler 10 mm çapında, beş taç yapraklı, birçok kırmızı ercikli, tek boyuncuğa sahip ve kokuludurlar. Çanak beş lobludur. Tohumlar eylül ve kasım aylarında olgunlaşır. Geçirgen ve nemli toprakları tercih eder. -18 dereceye kadar dayanıklıdır. Doğal çit oluşturmak için kullanılabilir. Dalları baston yapımında kullanılır.

Tür adı Antik Yunanca tek tohumlu anlamına gelir. Meyvesinin tek tohumlu olmasına işaret eder.

Gözlem bilgileri

Coğrafi dağılım

Bitki doğal olarak kuzey Afrika, batı Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum]

Habitat

Çalılık, yol kenarı ve ormanlık alanlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir.

Türkçe adı

Dilimizde yemişen, adi alıç, alıç, enişen, geyik dikeni, gırgat, keçi alıcı, kırmızı alıç, kocakarı yemişi, öküzgöbeği, öküzgötü, sürsülük, yemişgen, yemişken, yemşen ve kirkat adları ile bilinmektedir.

Çiçek zamanı

Nisan ve haziran ayları arasında çiçek açar.

Rakım

Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Kullanım bilgileri

Gıda

Meyvelerinden reçel ve marmelat yapılır. Yaprakları kurutularak çay yapılır. Çiçekleri tatlılarda ve şerbet yapımında kullanılır.

Tıp

Kalp yetmezliği durumunda başvurulur. Antioksidan fitokimyasallara sahiptir. Meyvesi spazm çözücü, idrar söktürücü, yatıştırıcı, tonik ve damar genişleticidir. Meyve ve çiçekler kalp toniğidir.