Cornus sanguinea (Yabani kızılcık)

derleyen:

Tanımı

6 metre kadar büyüyebilir. Dallar koyu yeşilimsi kahverengidir. Yapraklar karşılıklı dizilişli, 4 ila 8 cm uzunluğunda ve 2 ila 4 cm genişliğindedir. Biçimleri yumurtamsı ve dikdörtgensi arasıdır, kenarları düzdür. Yukarı kısım yeşil, alt kısım bir soluktur, kısa ve sert havlıdır. Çiçekler erselik ve küçüktür. Dört krem rengi taç yaprak görülür. Siyah renkli küre biçimli meyveler tek bir tohum barındırır. Tohumlar Eylül ayında olgunlaşır. Yoğun gölgeli bölgeleri tercih etmez. Güçlü ve soğuk rüzgarları tolere etmez. -25 dereceye kadar tolere edebilir. Çiçeklerinin kokusu böcekler için cezbedici olsa da çoğu insana hoş gelmeyebilir. Yaprak altı tüyleri kıvrık ve basittir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Avrupa ve batı Asya’da yayılış gösterir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Ormanlık alanlar ve çalılıklarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir. Mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde yabani kızılcık, kiren ve kansiğdiren adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunaca boynuz anlamına gelir. Cinsin sert ahşap yapısına işaret eder. Tür adı Latince kan kırmızı anlamına gelir. Türün yaprakları güz ve gövdeleri kış aylarında kırmızıya döner. Ayrıca meyvesinin suyu da kan kırmızısı rengindedir. Roma uygarlığının atası kabul edilen Aeneas, tanrılara adamak için bir kızılcık dalını koparmak ister ancak daldan siyah renkli kan damlar. Türün ikili adlandırma öncesi adı “Cornus femina” ve “Virga sanguinea”dır.

Gıda

Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Tohumundan ede edilen yağ rafine edildiğinde tüketilebilir.

Tıp

Kabuğu ateş düşürücüdür. Meyveleri kusturucudur. Büzücü, kusturucu ve ateş düşürücüdür.

Dikkat

Bilgi

Tohumlar sabun yapımında ve aydınlatmada kullanılabilir. Meyvelerinden yeşilimsi mavi bir boya elde edilir. Genç gövdeler sepet yapımında kullanılır. Ağaçtan kaliteli bir odun kömürü elde edilir. Ötzi Adamı’nın yanında bu ağacın dallarından yapılmış ok sapları bulunmuştur.

Fotoğrafları