Vicia villosa subsp. varia (Dağ efereği)

Vicia villosa subsp. varia (Dağ efereği), Baklagiller ailesine bağlı Fiğ cinsinden 30 ila 70 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Yaprakçıklar 4 ila 10 çift halinde, 0,3 ila 3,5 cm uzunluğunda ve dikdörtgensi yumurtamsı ila darca şeritsidir. Sitipüller yarı tebersi ya da oksu ila mızraksıdır. Sülükler dallıdır. Çiçek durumu sapı yaprak ile aynı uzunlukta ya da daha kısa ve 3 ila 40 adet çiçeklidir.

Çiçek sapı 1 ila 2 mm uzunluğundadır. Çiçekler 12 ila 22 mm uzunluğunda ve menekşe mavi ya da mavi renklidir. Çanak 5 ila 8 mm uzunluğunda, güçlü biçimde kamburlu, eğik ağızlı ve ülgerli ila seyrek biçimde cılız tüylü havlıdır. Dişleri darca bizsi ila mızraksı üçgensi ve kirpikli ya da tüysüzcedir. Meyve dikdörtgensi ya da dikdörtgensi baklavamsı, 2 ila 3 cm uzunluğunda, 0,6 ila 1 cm genişliğinde ve çıplak ya da havlıdır. Tohumlar meyve başına 2 ila 8 adettir. Dilimizde dağ efereği adı ile bilinmektedir.

Anahtar#

1. Gövdeler ülgerli. Yaprakçıklar genellikle 7-10 çift, uzatılmış ve asla küt uçlu değil. Sitipül 5 mm genişliğe kadar. Salkım 10-30 çiçekli. Alt çanak dişleri en azından tüp ile aynı uzunlukta ve kirpikli. Bayrakçık ayası en azından pençenin 1/2 uzunluğunda. Meyve çıplak subsp. villosa

1. Gövdeler tüysüzce ya da yaslanıcı cılız tüylü. Yaprakçıklar 4-10 çift. Sitipül 3 mm genişlikten daha az. Salkım 5-15 çiçekli. Alt çanak dişleri genellikle tüpten daha kısa ve genellikle neredeyse çıplak. Bayrakçık ayası pençenin 1/2 ya da aynı uzunluğunda. Meyve çıplak ya da havlı

2. Yaprakçıklar şeritsi-dikdörtgensi, 6-10 çift, bazısı 17 mmden daha uzun. Salkım 5-15 çiçekli; bayrakçık menekşe renkli, ayası pençenin 1/2-2/3 uzunluğunda

3. Yumurtalık ve olgun meyve çıplak subsp. varia (subsp. dasycarpa)

3. Yumurtalık ve olgun meyve kalıcı olarak havlı Vicia eriocarpa (subsp. eriocarpa)

3. Yaprakçıklar eliptik, 4-7 çift, 17 mmden daha kısa; salkım 3-7 çiçekli, gevşek; taç 14-22 mm, mavi, sıklıkla menekşe bezeli, bayrakçık pençenin en azından 2-3 uzunluğunda subsp. microphylla

Gözlem bilgileri#

Vicia villosa subsp. varia doğal olarak Akdeniz havzası ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Meşe ormanları, tarlalar ve bahçelerde görülen bitki umumiyetle ocak ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince bağlayıcı anlamına gelir. İlk defa Plinius tarafından kullanılmıştır ve bu bağlamda cinsin birçok üyesinde görülen sarılıcı karaktere işaret eder. Epitet Latince tüylü anlamına gelir ve açık bir şekilde türün belirgin tüylü yapısına işaret eder. Alt epitet Latince değişken anlamına gelir.