Veronica bozakmanii (Bozakman mavişi)

Veronica bozakmanii (Bozakman mavişi), Sinirotugiller ailesine bağlı Mavişot cinsinden genellikle 8 ila 20 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde dik, dallı ya da dalsızdır ve kuruduğunda siyaha döner. Gövde seyrekçe kısa kavisli salgısız ve uzun salgılı tüylerle havlı ya da nadiren çıplaktır. Alt yapraklar saplı, üsttekiler sapsız ve tamamı çıplaktır. Yaprak ayası genişçe yumurtamsı ila üçgensi ya da baklavamsı, 5 ila 14 mm uzunluğunda ve 3 ila 10 mm genişliğinde, tabanı kesik ila kamamsı, kenarları neredeyse düz ila sığca her iki yüzeyinde 1 ila 3 arası dişlidir. Çiçek salkımı 5 ila 20 arası sayıda çiçeklidir. Bırahte ters mızraksı, düz ya da en alttaki hafifçe testere dişlidir. Taç mavi ya da soluk mavi renkli ve 4 ila 6 mm çapındadır. Dilimizde bozakman mavişi adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Veronica bozakmanii doğal olarak Balkanlar ile Afganistan arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Ormanlık alanlar, nemli bölgeler ve yol kenarında görülmektedir. Umumiyetle nisan ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 800 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gölcük ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins Azize Veronica’ya adanmıştır. Cinsin çiçeklerinin Veronica’nın duvağına benzemesine işaret eder. Hristiyan teolojisine göre İsa çarmıha gerilmeye götürülürken yüzündeki kan ve terleri silmesi için Veronica kendisine bir mendil uzatır. İsa mendille yüzünü silip geri uzattığında, Veronica mendilde İsa’nın yüzünün belirdiğini görür. Veronica Antik Yunanca orijinlidir ve gerçek resim anlamına gelir. Diğer bir söylenceye göre, Harran kralı Abgar vebaya yakalanır. Elçisini şifa dağıtıcı olarak meşhur olan İsa’ya gönderir. Elçi İsa’ya gelip kralı tedavi etmesini söyler, İsa bunun olamayacağını söylediğinde de en azından resmini yapıp krala götürmek için izin ister. İsa bunu kabul eder ancak yüzündeki nur yüzünden elçinin gözleri kamaşır ve resmi çizemez. Bunun üzerine İsa su ister, su ile yüzünü yıkar, sonra yüzünü sildiği bezi elçiye uzatır. Yüzü olduğu gibi beze çıkmıştır. Epitet 1 Ağustos 1924 ile 21 Mayıs 2005 tarihleri arasında yaşamış Türk orman mühendisi İsmail Hakkı Bozakman’a adanmıştır. Olasılıkla türü ilk defa o toplamıştır.