Valeriana pumila (Bağ kuzugevreği)

Valeriana pumila (Bağ kuzugevreği), Hanımeligiller ailesine bağlı Kediotu cinsinden bir bitkidir.

Tanımı#

Halihazırda bazı kaynaklarda Valerianella pumila adı ile geçmektedir. Genellikle 4 ila 17 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Yapraklar normalden daha dar olup, 12 ila 36 mm uzunluğunda ve 1 ila 7 mm genişliğindedir. Çiçek kurulu yoğun ve küreseldir. Brahte 3 ila 5 mm uzunluğunda ve 0,5 mm genişliğinde, ağsı ve meyveler döküldükten sonra kalıcıdır. Çiçekler beyaz, leylak ya da pembemsi renktedir. Meyve 2 ila 2,1 mm uzunluğunda ve 1,5 ila 1,8 mm genişliğindedir ve erkenden dökülür. Dilimizde bağ kuzugevreği adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Valeriana pumila doğal olarak Akdeniz havzası ve Batı Asya’da yayılış gösterir. Kayalık yamaçlar, yol kenarı ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Gebze ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince sağlıklı anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin tıbbi özelliklerine işaret etmektedir. Ancak bazı kaynaklarda bitkinin adını, Claudius Caesar’ın karısı Valeria Messalina’nın doktoru Vettius Valens’ten aldığını aktarılmaktadır. Son rivayet ise V. officinalis‘i tıbbi amaçlarla kullanılan imperator Publius Licinius Valerianus‘a dikkat çekildiğini iddia etmektedir. Cinsin Türkçe adı olan kuzugevreği muhtemelen cinsin uluslararası adından gelmektedir. Bitkiler örneğin İngilizce’de “kuzu marulu” (lamb’s lettuce) olarak bilinir. Epitet Latince cüce anlamına gelir. Türün cins özelinde boyuna işaret eder.