Symphytum tuberosum subsp. leonhardtianum (Şiş tomara)
Symphytum tuberosum subsp. leonhardtianum (Şiş tomara) genelde orman içi derelerin yanında görülen bir bitkidir.
- 1
Taç yapraklar
Symphytum tuberosum subsp. leonhardtianum: 20/05/2021; Kargalı Şelalesi; 283 m.; sulak alan. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Boraginales
- Aile:
Boraginaceae
- Cins:
Symphytum
- Literatür:
Phytotaxa 671: 178 (2024).
- Yazar:
(Pugsley) Kovalchuk
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Eşadlar:
Symphytum tuberosum subsp. leonhardtianum (Şiş tomara), Hodangiller ailesine bağlı Kafesotu cinsinden genellikle 30 ila 40 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
İnce sürünücü rizomludur. Gövde basit ya da hafif dallı, ince seyrek tüylüdür. Taban yaprakları uzun saplıdır ve çiçek zamanı kururlar. Gövde yaprakları 3 ila 7 arası, dağınık kılsı tüylü, yaprak ayası eliptik ya da mızraksı, üsttekiler sapsızdır. Çiçekler 1 ila 9 arası sayıdadır. Çanak 6 mm uzunluğunda, tabanda neredeyse bölünmüş, loblar şeritsi ya da mızraksı ve tepede küttür. Taç krem renkli, 13 ila 16 mm uzunluğundadır. İplikçikler, tepeciklerin yarısı uzunluğundadır. Meyve 2,5 ila 3,5 mm uzunluğunda ve kabarcıklıdır. Dilimizde şiş tomara adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak İspanya ile Türkiye arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Dere kenarı ve orman açıklıklarında görülen bitki umumiyetle mart ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 200 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca birlikte büyüyen anlamına gelir. Cinse ait bitkilerin yara ve kemik iyileştirici özelliğine işaret eder. Epitet Latince yumrulu anlamına gelir ve bu bağlamda türün rizomlu olmasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Symphytum majus, tuberosa radice”dir. Alttür, 3 Nisan 1864 – 12 Nisan 1944 tarihleri arasında yaşamış Alman bitkibilimci Otto Emil Leonhardt‘a adanmıştır.
Kullanımı#
Taze yaprakları pişirilerek tüketilebilir. Ayrıca kökü kahve ikamesi olarak içilir. Yaprak ve kökler yara iyileştirici olarak lapa halinde uygulanır. Çiğ olarak tüketilmemelidir.
