Sherardia arvensis (Gökörenotu)
Sherardia arvensis (Gökörenotu) genelde çayırlarda görülen ve bahar ortasından güz başına kadar çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Sherardia arvensis: 04/05/2025; Denizli Göleti; 220 m.; sulak alan. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Gentianales
- Aile:
Rubiaceae
- Cins:
Sherardia
- Literatür:
Sp. Pl.: 102 (1753).
- Yazar:
L.
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Sherardia arvensis (Gökörenotu), Kökboyagiller ailesine bağlı Gökörenotu cinsinden genellikle 5 ila 40 cm büyüyebilen bir bitkidir.
Tanımı#
Gövde dik ve kare kesitlidir. Yapraklar sivri kıllı, 1 cm uzunluğundadır ve dört ila altı arası halkavi dizilişli yaprak barındırır (Normalde sürgün uçlarında altı iken köke yakın bölümde yaprak sayısı dörttür). İki ya da üç çiçekten oluşan kümeler halindedir ve involusel yapı altı bırahte ile çevrilidir. Meyve 3 mm uzunluğundadır ve iki tohum bulunur. Çiçeklerin leylak ya da pembe renkli ile küme halinde olmaları ve uzun bir taç tüpüne sahip olmaları ayırt edici özelliğidir. Çiçekler erseliktir. Kökleri kırmızı boya üretiminde kullanılır. Dilimizde gökörenotu adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Doğal olarak Avrasya ve Kuzey Afrika’ya özgüdür. Ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Çayır, tarla ve yol kenarında görülmektedir. Umumiyetle nisan ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1500 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins 1659–1728 yılları arasında yaşamış İngiliz bitki bilimci William Sherard’a adanmıştır. Bir dönem İzmir’de konsolos olarak görev yapan Sherard, bu dönemde kayda değer bir servet biriktirmiş ve İngiltere’ye döndüğünde çok sayıda bilim insanını finansal olarak desteklemiştir. Epitet Latince ekili alan anlamına gelir. Açık bir şekilde türün habitat tercihine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in arvis Scaniae, Germaniae, Angliae” olarak belirtilmiştir.