Seseli peucedanoides (Göbekaksar)
Seseli peucedanoides (Göbekaksar) genelde yüksek rakımlardaki orman sınırlarında görülen ve yaz aylarında çiçek açan çok yıllık bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Seseli peucedanoides: 06/09/2024; Altıoluk Yaylası; 1354 m.; yayla. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Apiales
- Aile:
Apiaceae
- Cins:
Seseli
- Literatür:
Bull. Soc. Imp. Naturalistes Moscou, n.s., 29: 184 (1915 publ. 1916).
- Yazar:
(M.Bieb.) Koso-Pol.
Fotoğrafları
- Dağılımı:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Seseli peucedanoides (Göbekaksar), Maydanozgiller ailesine bağlı Çaşırgöbeği cinsinden genellikle 30 ila 100 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Gövdeler çıplak, çıkıntılı, içi boş ve lifli yakalıdır. Taban yaprakları dikdörtgensi, 25 cm uzunluğunda, 7 cm genişliğinde, 2 teleksi, en uçtaki bölüm şeritsi, 5 ila 8 mm uzunluğunda, 0,5 ila 1 mm genişliğinde, yaprak sapı eksenden daha uzun ya da eşit uzunlukta, üst gövde yaprakları birkaç adet ve taban yaprakları ile benzer ancak daha küçüktür. Kollar 8 ila 12 adet, uzunlukları belirgin biçimde farklı, çıplak, neredeyse dik ve 1 ila 8 cm uzunluğundadır. Bırahteler 5 ila 10 adet, serbest, şeritsi ve 7 ila 10 mm uzunluğundadır. İkincil bırahteler 10 ila 12 adet, serbest, şeritsi ve 5 mm uzunluğundadır. Şemsiyecikler 10 ila 40 adet çiçeklidir. Taç yapraklar sarı renkli ve çiçek sapı 4 mm uzunluğundadır. Meyve 3 ila 4 mm uzunluğunda, 2 ila 2,5 mm genişliğinde, yumurtamsı ya da elipsoit ve çıplaktır. Dilimizde göbek aksar adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Fransa ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Alpin çayırlar, yamaçlar ve orman açıklıklarında görülmektedir. Umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 800 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adının kaynağı açık değildir. İlk defa Hipokrat tarafından kullanıldığı görülmektedir. Muhtemelen Antik Mısırcadan çekilmiştir. Güzel koku ile ilintili bir kelimedir. Dolayısıyla modern Myrrhis odorata için kullanılmıştır. M. odorata, Avrupa ve Kafkasya’da yayılış göstermesine rağmen ülkemizde doğal olarak görülmez. Epitet Antik Yunanca Peucedanum gibi anlamına gelir. Açık bir şekilde türün Peucedanum cinsini andırmasına dikkat çekmektedir.
