Plantago bellardii (Babadeşen)
Plantago bellardii (Babadeşen) genelde çalılık alanlarda görülen ve bahar başından yaz ortasına kadar çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Plantago bellardii: 03/06/2019; Ballıkayalar; 70 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- 2
Habitus
Plantago bellardii: 03/06/2019; Ballıkayalar; 70 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Lamiales
- Aile:
Plantaginaceae
- Cins:
Plantago
- Literatür:
Fl. Pedem. 1: 82 (1785).
- Yazar:
All.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Sıra:
- Eşadlar:
Plantago bellardii (Babadeşen), Sinirotugiller ailesine bağlı Sinirotu cinsinden genellikle 2,5 ila 8 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Yapraklar 5 ila 50 mm uzunluğunda ve 2 ila 3 mm genişliğinde, rozet halinde, dik, darca şeritsi mızraksı, tepede küt, gevşek ya da yoğun biçimde ipeksi tüylerle kaplıdır. Sıkapa 2 ila 6 cm uzunluğundadır. Başakçıklar 0,4 ila 2 cm uzunluğundadır. Alt bırahteler 3,5 ila 7 mm uzunluğunda, çanak yapraklarla aynı uzunlukta ya da onlardan daha uzundur. Ön çanak yapraklar mızraksı yumurtamsı ve arka çanak yapraklar eliptik yumurtamsıdır. Kapsül küreseldir ve 2 adet tohum barındırır. Dilimizde babadeşen adı ile bilinmektedir.
Üç ya da dört parmak uzunluğunda küçük bir bitkidir. Kökü iplik gibi, beyaz, şarap kokulu ve dört parmak uzunluğundadır. Tepelerde yetişir. Birlikte kaynatıldığında etleri birbirine yapıştırır. Fıtık için şarapla içilir. DI 4-11.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ile İran arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Makilik, kayalık yamaçlar ve kumlu bölgelerde görülen bitki umumiyetle mart ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit, Karamürsel ve Körfez ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Latince ayak tabanı anlamına gelir. Cinsin yapraklarının (genelde) yere yatık olmasına işaret eder. Ayrıca bu yapraklar zamanla ayak izini andırır. Yine ayrıca cinsin ayağın altına konulduğunda yorgunluğu gidereceğine inanılırdı. Tür 30 Temmuz 1741 – 4 Mayıs 1826 tarihleri arasında yaşamış İtalyan bitki bilimci Carlo Antonio Lodovico Bellardi’ye adanmıştır.
