Petrorhagia dubia (Zar karanfil)

Petrorhagia dubia (Zar karanfil), Karanfilgiller ailesine bağlı Feraceotu cinsinden genellikle 25 ila 60 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde dik ve basit ya da dallıdır. Yapraklar karşılıklı dizilişli, 1 ila 6 cm uzunluğunda, 2 ila 3,5 mm genişliğinde ve tabanlarına doğru gövdede kılıflıdır. Çiçekler kısaca saplıdır. Çiçek sapı 0,1 ila 3 cm uzunluğundadır. Çiçek kurulu başçık halinde, tabanları geniş alanlı ve bırahteler pençe uçludur. Çanak yapraklar 12 ila 15 mm uzunluğundadır. Taç yapraklar koyu pembe damarlı ve pembe, eflatun ya da lavanta renklidir. Bunlar kalp şeklindedir ve uçlarında iki lobludur. Meyve kapsüldür ve çok sayıda minik tohum barındırır. Tohumlar miğfer biçimindedir. Dilimizde zarkaranfili adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir ancak günümüzde Avustralya ve Amerika kıtalarında da doğallaşma eğilimindedir. Tarlalar, çayırlar ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca taş kıran anlamına gelir. Taşkıran hayli yaygın bir ifadedir ve çoğunlukla bitkilerin idrar söktürücü etkileri ve böbrek taşı düşürme yeteneklerine işaret eder. Bitkiler taşlık alanların aksine çayır ve tarlalarda görülür ve atıf tıbbi özelliklerine olmalı. Beri taraftan cinsle ilgili klasik kaynaklarda hiçbir atfa rastlamadık. Türkçe adı olan feraceotu ile ilgili detay yok. Bitkiler İngilizce’de tunic flower olarak bilinir ve hem tunik hem de ferace uzun giysilerin adıdır. Cinse bağlı bazı türler önceden Tunica cinsi içindeydi ve tunica kelimesi de Latince, Romalılar tarafından yaygın biçimde giyilen bir giysinin adıdır. Epitet Latince şüpheli anlamına gelir. Tür önceleri Dianthus (karanfil) cinsinde idi, şüpheli olduğu konu Dianthus cinsine ait olup-olmaması ile ilgilidir.