Opuntia microdasys (Tavşan kulağı)

Opuntia microdasys (Tavşan kulağı), Kaktüsgiller ailesine bağlı Kaynanadili cinsinden genellikle 40 ila 60 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövdeler dik ya da yayılıcı, parlak yeşil renkli, 6 ila 15 cm uzunluğunda ve 4 ila 12 cm genişliğindedir. Dikenler yerine (nadiren tek diken mevcuttur) beyaz ya da sarı renkli çok sayıda çapa tüye sahiptir. Çiçekler sarı renklidir ancak bitki nadiren çiçek açmaktadır. Meyve kırmızı renkli ve 3 cm çapındadır. Tohumlar küçük ve küreseldir. Güneşli bölgeleri ve kuru toprakları tercih eder. Ekildiği toprak geçirgen olmalı ve suyu tutma özelliğine sahip olmamalı. Her durumda bitkinin tabanı ve kökleri ıslak kalmamalıdır. Kuraklığa ve donlara dayanıklıdır. Kocaeli şartlarında kış koşullarını tolere edebilecek az sayıdaki kaktüs türünden biridir. Dilimizde tavşan kulağı adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Opuntia microdasys doğal olarak Meksika’da yayılış gösterir. Ancak süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın ılıman bölgelerinde yetiştirilmektedir. Yerleşim bölgelerine yakın alanlarda görülmektedir. Umumiyetle nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca Opus anlamına gelir. Kelime ilk defa Theophrastus tarafından kullanılmıştır ve tanım bölümünde Opus şehrinde meyvelerinin yenilebildiği ve yaprakları yoluyla çoğaltılan bir bitki olduğundan bahseder. Bu kısa tanım, örneğin Opuntia ficus-indica’ya uymaktadır ancak Theophrastus’un zamanında Eski Dünya’da hiçbir Opuntia türü mevcut değildir. Bitkinin dilimizdeki karşılığı olan kaynana dili, bazı Sanseviera ve Opuntia türlerinin İngilizce karşlığı olan “mother in law’s tongue”dan tercüme edilmiştir. Epitet Latince küçük tüylü anlamına gelir. Bitkide görülen minik tüylere işaret eder.

Kullanımı#

Meyve çiğ, pişirilerek ya da kurutularak tüketilmektedir. Tatlıdır. Olgunlaşmamış meyveler çorbalara eklenmiştir. Gövdeler çiğ ya da pişirilerek yenilmektedir. Tohumlar kavrularak kıvam arttırıcı olarak kullanılmaktadır. Bitkide görülen çapalı tüyler dokunulduğunda kolayca deriye girer ve rahatsızlık verebilir.