Myosotis alpestris (Boncuk otu)
Myosotis alpestris (Boncuk otu) genelde yüksek rakımlarda görülen ve bahar ortasından yaz sonuna kadar çiçek açan bir bitkidir.
- 1
Taç yapraklar
Myosotis alpestris: 20/05/2025; Altıoluk Yaylası; 1354 m.; yayla. © Hüseyin Doğan
- 2
Çanak yapraklar
Myosotis alpestris: 20/05/2025; Altıoluk Yaylası; 1354 m.; yayla. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Boraginales
- Aile:
Boraginaceae
- Cins:
Myosotis
- Literatür:
Fl. Boëm. 3: 26 (1794).
- Yazar:
F.W.Schmidt
- Dağılım:
- Sıra:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Myosotis alpestris (Boncuk otu), Hodangiller ailesine bağlı Unutmabeni cinsinden genellikle 5 ila 35 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Kısa rizomlu ve birkaç rozetlidir. Gövde alt bölümde tüylü ya da tüysüzce, üst bölümde yaslanıcı tüylüdür. Taban yaprakları belirgin ya da belirgin olmayan biçimde saplı, yumurtamsı ila eliptik, tüylü, zaman zaman alt yüzeyde tüysüzcedir. Gövde yaprakları çeşitli, yumurtamsı ila şeritsidir. Çiçek sapı meyve zamanı dik yayık ve çanaktan daha uzun değildir. Meyve zamanı çanak 7 mm uzunluğunda, yoğun tüylü, kancalı kıllı ya da değil ve dökülücü değildir. Taç yaprak ayası tekerleksi, 8 mm çapında ve mavi renklidir. Meyve 1,8 mm uzunluğunda, genişçe yumurtamsı ila eliptik, siyah, tepede küttür. Dilimizde boncukotu adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir. Alpin çayırlar, kayalık yamaçlar ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle nisan ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 600 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca kaynaklıdır ve fare kulağı anlamına gelmektedir. Bu cinse bağlı türlerin taç yapraklarının fare kulağını andırmasına işaret eder. Geleneksel Arapça metinlerde buna uygun olarak bitki azan’ül-far (آذان الفار) olarak geçmektedir. Bitkinin çoğu dildeki yaygın adı ise unutma benidir. Buna göre Hz. Adem, canlıların isimlerini meleklerin karşısında sayarken oldukça ufak bu bitkiyi gözden kaçırmış ve bitki de dile gelerek “beni unutma” diye seslenmiş. Bu nedenle bitkinin adı “unutma beni” olarak kalmıştır. Epitet Latince alpin anlamına gelir. Türün alpin bölgeleri tercih etmesine işaret eder.
Kullanımı#
Büzücü ve oftalmiktir. Losyon olarak kullanıldığında birçok göz hastalığı için ilaçtır. Toz haline getirilerek lapa halinde yaralara uygulanır. Ayrıca yaprakların elde edilen su burun kanaması durdurucudur.