Melilotus indicus (Otuzlu yonca)
Melilotus indicus (Otuzlu yonca) genelde işlenmemiş arazilerde görülen ve kış sonundan bahar sonuna kadar çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Melilotus indicus; 13/05/2021; Bayındırlık; 108 m.; çayır. © Hüseyin Doğan
- 2
Meyve
Melilotus indicus; 13/05/2021; Bayındırlık; 108 m.; çayır. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Fabales
- Aile:
Fabaceae
- Cins:
Melilotus
- Literatür:
Fl. Pedem. 1: 308 (1785).
- Yazar:
(L.) All.
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Melilotus indicus (Otuzlu yonca), Baklagiller ailesine bağlı Taşyoncası cinsinden genellikle 15 ila 50 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Gövde yükselici ya da diktir. Yapraklar teleksi, üç yaprakçıklıdır. Yaprakçıklar mızraksı ya da dikdörtgensi ve testere dişli kenarlıdır. Sitipül kenarı neredeyse düzdür. Çiçek durumu ince, kompakt ve 1 ila 2 cm uzunluğundadır. Çanak 1 ila 1,5 mm, taç 2,5 ila 3 mm uzunluğunda ve soluk sarı renklidir. Meyve çıplak, küresel ya da yumurtamsı, ağsı damarlı, 2 ila 3 mm uzunluğunda ve tek tohumludur. Tohumlar yumurtamsı ve yüzeyleri siğillidir. Dilimizde otuzlu yonca ve küçük taş yoncası adları ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ile Uzakdoğu arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Yol kenarı, tarlalar ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle şubat ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Körfez ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca bal Lotus’u anlamına gelir. Cins önemli bir nektar kaynağıdır. Lotus ise (burada kastedilen anlamda) baklagillere bağlı gazelboynuzu cinsidir. Epitet Latince Hindistan anlamına gelir ve açık bir şekilde türün yayılış alanına işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in India, Africa” olarak belirtilmiştir.
Kullanımı#
Yapraklar pişirilerek tüketilmektedir. Yapraklar böcek kovucudur. Tohumlar ezilerek bağırsak şikayetleri ve infantil ishalin tedavisinde kullanılır. Bitki ayrıca iltihap dağıtıcı, yumuşatıcı, sıkılaştırıcı, kuvvetli müshil ve narkotiktir. Kurutulmuş yapraklar zehirli olabilir.