Linaria chalepensis (Halep nevruzotu)

Linaria chalepensis (Halep nevruzotu), Sinirotugiller ailesine bağlı Nevruzotu cinsinden genellikle 12 ila 40 cm büyüyebilen dik gövdeli ve tek yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Verimsiz sürgünlerin yaprakları karşılıklı ya da halkavi dizilişli ve ters yumurtamsı eliptiktir. Çiçekli gövdelerin yaprakları şeritsi ila mızraksı şeritsi, en alttakiler karşılıklı ya da halkavi dizilişli, ters yumurtamsı eliptik, 2 ila 4 cm uzunluğunda ve 1 ila 3 mm genişliğindedir. Salkım gevşektir. Çanak lobları şeritsi, çıplak, sivri, yayık, ancak meyve zamanı daha uzun ve diktir. Taç beyaz renkli, 5 ila 7 mm uzunluğunda, mahmuz bizsi ve alta kıvrıktır. Kapsül dairesel ve 4 ila 5 mm uzunluğundadır. Dilimizde halep nevruzotu adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak batı Akdeniz havzası ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Makilik, kayalık yamaçlar, tahrip edilmiş araziler ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 400 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince Linum’a benziyor anlamına gelir. Cinsin yaprakları yüzeysel olarak Linum (keten) yapraklarına benzer. Türkçe yaygın adı olan nevruz genellikle Iris (süsen) türleri için kullanılır ve süsenler çoğunlukla nevruz zamanı çiçek açarlar. Gelgelelim Linaria cinsi için bunu söylemek mümkün değildir. Cins yaygın olarak kurbağa keteni olarak bilinir. Bitkiler bubo adı verilen lenf bezlerinin şişmesi vakalarında kullanılırdı. Bubo kelimesi, yanlışlıkla kurbağa anlamına gelen bufo kelimesi karıştırılmıştır. Hatta hasta kurbağaların kendilerini tedavi etmek için bu bitkileri kullandıkları söylentisi bile çıkmıştır. Epitet Latince Halep anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder.