Lepidium draba (Diğnik)

Lepidium draba (Diğnik), Turpgiller ailesine bağlı Tere cinsinden bir bitkidir.

Tanımı#

Halihazırda bazı kaynaklarda Cardaira draba olarak geçmektedir. Genellikle 20 ila 60 cm büyüyebilen rizomlu çok yıllık bir bitkidir. Çiçek açan gövdeler birkaç adettir ve bunlar çiçek kurulu civarında çok dallıdır. Taban yaprakları ters yumurtamsı kaşıksı, saplı ve dişlidir. Gövde yaprakları dikdörtgensi ila dikdörtgensi mızraksı, sarılıcı, dişli ya da düzdür. Çiçek kurulu sıkı bir salkım halinde ve meyve zamanı hafifçe uzama eğilimindedir. Taç yapraklar 4 mm uzunluğunda, 1 ila 2 mm genişliğinde, beyaz ya da sarı renkli, ters yumurtamsı kaşıksıdır. Ercik altı adettir. Meyve sapları dik, yükselici ve 5 ila 15 mm uzunluğundadır. Meyve yumurtamsı ya da yüreksidir. Dilimizde diğnik adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasından Çin’e kadar olan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde daha geniş bir alanda doğallaşmıştır. Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Kandıra ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca küçük pul anlamına gelir ve bu bağlamda ciltte küçük pullara neden olan cüzzamın tedavisinde kullanılmasına işaret eder. Epitet Antik Yunanca buruk anlamına gelir. Olasılıkla türün tadına işaret eder. Kelime ayrıca Draba (Kayadolaması) cinsi için de kullanılmıştır. Bitki için önerilen diğnik adının bir benzeri dejinik yazımı ile L. coronopus için önerilmiştir.

Kullanımı#

Genç yapraklar ve sürgünler çiğ olarak tüketilmiş ve salatalara eklenmiştir. Tohumları biber ikamesi olarak kullanılmaktadır. Erken dönemde yaprakların zehirli olabileceğine dair raporlar bulunmaktadır. Diğer yandan yapraklar baharat olarak kullanılmıştır. İskorbüt hastalığı önleyicidir. Tohumları şişkinlik giderici olarak kullanılmıştır.

Yeşil kısımları Kapadokya’da soyulmuş arpa ile kaynatılarak yenmektedir. Meyvesi kurutularak biber ikamesi olarak kullanılmaktadır. DI 2-157.