Lathyrus sphaericus (Çam burçağı)
Lathyrus sphaericus (Çam burçağı) genelde orman sınırlarında görülen ve bahar aylarında çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Lathyrus sphaericus: 12/05/2025; Çamlıbel; 470 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- 2
Meyve
Lathyrus sphaericus: 05/06/2021; Hereke Yaylası; 320 m.; yayla. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Fabales
- Aile:
Fabaceae
- Cins:
Lathyrus
- Literatür:
Observ. Bot. 3: 39 (1783).
- Yazar:
Retz.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Eşadlar:
Lathyrus sphaericus (Çam burçağı), Baklagiller ailesine bağlı Mürdümük cinsinden genellikle 15 ila 50 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Gövde kanatlı değildir. Çiçekler bir cm uzayabilir ve turuncu ile kırmızının tonlarında olurlar. Meyve tüysüz bir bakla şeklindedir ve uzun şeritler görülmektedir. Birden fazla tüysüz gövde görülür. Sülükleri ile tırmanır ancak bunlar bağlanmazlar. Yapraklar almaşlı dizilişlidir. Yaprakçıklar 2 ila 9 cm uzunluğunda, şeritsi ya da mızraksıdır. Çanak 5 ila 6 mm uzunluğundadır. Taç kiremit kırmızı renklidir. Meyve 3 ila 6 cm uzunluğundadır ve 5 ila 14 arası sayıda pürüzsüz tohum barındırır. Çiçekler erseliktir. Kulakçık küçük ve dardır. Dilimizde çam burçağı adı ile bilinmektedir. Çam burçağı adı, türün genellikle Pinus (çam) ormanlarında görülmesi ile ilgilidir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ile Hindistan arasındaki bölgede, ayrıca Batı Afrika’da yayılış gösterir. Ancak günümüzde Avrupa, Amerika ve Avustralya’ya da dağılmıştır. Orman açıklıkları, yamaçlar ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Körfez, İzmit ve Başiskele ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca çok tutkulu anlamına gelir. İlk defa Theophrastus tarafından kullanılmıştır ve cinse bağlı bazı türlerin afrodizyak oldukların yönündeki inanışa işaret eder. Cinsin Türkçe adı mürdümük Farsça kökenlidir ve olasılıkla mercimek için kullanılmıştır. Bu kelime ayrıca Farsçada gözbebeği anlamına gelir, mercimek tohumları ile gözbebeği arasında yüzeysel bir benzerlik mevcuttur. Epitet Latince küresel anlamına gelir. Türün tohum yapısına işaret eder.
