Lathyrus hirsutus (Kaba mürdümük)

Lathyrus hirsutus (Kaba mürdümük), Baklagiller ailesine bağlı Mürdümük cinsinden genellikle 40 ila 60 cm büyüyebilen tek ya da iki yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Bitki neredeyse çıplak ya da seyrek yaslanıcı tüylüdür. Gövde ince ve kanatlıdır. Yaprakların ucunda üç bölümlü ya da teleksi dallı sülük bulunur. Yaprakçıklar genellikle tek çift halindedir. Bunlar şeritsi eliptik, 3 ila 6 cm uzunluğunda ve  11 mm genişliğindedir. Kulakçık mızraksı bizsidir. Çiçek kurulu sapı yapraklardan çok daha uzundur ve 1 ila 3 arası sayıda çiçek taşır. Çanak 4 ila 5 mm uzunluğundadır ve dişleri yumurtamsı sipsivridir. Taç mavimsi mor renkli ve 10 ila 14 mm uzunluğundadır. Bayrakçık çıplaktır. Meyve tüylerle kaplıdır ve 5 ila 7 arası tohum bulundurur. Dilimizde kaba mürdümük adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Lathyrus hirsutus doğal olarak Avrupa ve Akdeniz havzası ile Pakistan arasındaki bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Tarla, çayır ve çalılıklarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca çok tutkulu anlamına gelir. İlk defa Theophrastus tarafından kullanılmıştır. Cinse bağlı bazı türlerin afrodizyak oldukların yönündeki inanışa işaret eder. Cinsin Türkçe adı mürdümük Farsça kökenlidir ve olasılıkla mercimek için kullanılmıştır. Bu kelime ayrıca Farsçada gözbebeği anlamına gelir, mercimek tohumları ile gözbebeği arasında yüzeysel bir benzerlik mevcuttur. Epitet Latince tüylü anlamına gelir. Türün meyvesinin belirgin biçimde tüylü olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “leguminibus hirsutus” olarak belirtilmiştir.