Lactuca georgica (Karınca marulu)
Lactuca georgica (Karınca marulu) genelde yüksek rakımlardaki yamaçlarda görülen ve yaz aylarında çiçek açan bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Lactuca georgica: 06/09/2024; Kuzuyayla; 1600 m.; yayla. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Asterales
- Aile:
Asteraceae
- Cins:
Lactuca
- Literatür:
Exsicc. (Sched. Herb. Pl. Orient.) 1922: n.° 25 (1922).
- Yazar:
Grossh.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Kayıtlar:
Lactuca georgica (Karınca marulu), Papatyagiller ailesine bağlı Marul cinsinden genellikle 50 ila 300 cm büyüyebilen bir bitkidir.
Tanımı#
Morofolojik karakterler, kapçık yapısı (Cicerbita cinsini andırıyor) hariç uyumlu ancak tip yerine oldukça uzak bir konumda. Bu nedenle teşhisimize şüpheli kaydı düşüyoruz. Gövdeler dik, alt bölümde kısa kıllı ve mavimsi yeşil renklidir. Yapraklar ters yumurtamsı dikdörtgensi, kaba biçimde derin kesikli dişli ya da 4 ila 6 adet yanal lobla çengel dişli derin teleksi, ana damarın altında güçlü biçimde kıllı, geri kalanı çıplak ve mavimsi yeşil renklidir.
Gövde yaprakları sapsız, 8 ila 11 cm uzunluğunda, 4 ila 6 cm genişliğinde, kulaklı ve kulaklar yuvarlak, derin kesiklidir. Çiçek durumu silindirik, bileşik salkım formunda, çok sayıda kömeçli ve kömeçler terminal küme hariç kısa yanal dallardadır. Bırahteler ve çiçek sapları çıplak, mavimsi yeşil renklidir. İnvolukrum 8 ila 13 mm uzunluğunda, filariler 14 adet, 3 sıra halinde ve çıplaktır. Çiçekler soluk sarı renklidir. Kapçık 7,5 ila 8 mm uzunluğunda, siyahımsı renkli, çok sayıda çıkıntılı ve 2,5 ila 3,8 mm uzunluğunda ince ve soluk gagalıdır. Sorguç beyaz renkli ve 5 mm uzunluğundadır. Dilimizde karınca marulu adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Türkiye ile Türkmenistan arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Yol kenarında görülen bitki umumiyetle ağustos ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 1500 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca sütlü anlamına gelir ve bu bağlamda cinse bağlı bazı türlerin sütlü özsuyuna sahip olmasına dikkat çekmektedir. Kelime marulun kadim adıdır. Yaban domuzu saldırısına uğrayıp yaralanan Adonis, marul yapraklarının altına saklanmıştır. Hera’nın marul yedikten sonra hamile kalabildiği söylenir. Cinsin Türkçe adı olan marul, Yunanca maralion (μαρούλιον) kelimesinden türetilmiştir. Epitet Latince Gürcistan anlamına gelir ve açık bir şekilde türün tip yerine işaret etmektedir.
