Jacobaea maritima (Kül çiçeği)
Jacobaea maritima (Kül çiçeği) özellikle her dem yeşil olması ve dikkat çekici yaprakları nedeniyle popüler bir süs bitkisidir.
- 1
Çiçek
Jacobaea maritima: 26/06/2025; Cebeci; 1 m.; deniz kıyısı. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Asterales
- Aile:
Asteraceae
- Cins:
Jacobaea
- Literatür:
Fl. Nederland, ed. 23: 677 (2005).
- Yazar:
(L.) Pelser & Meijden
- Dağılım:
- Sıra:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Jacobaea maritima (Kül çiçeği), Papatyagiller ailesine bağlı Kanaryaotu cinsinden bir bitkidir.
Tanımı#
Halihazırda bazı kaynaklarda Senecio bicolor olarak geçmektedir. Genellikle 50 ila 100 cm boylanabilen, her dem yeşil ve çalımsı bir bitkidir. Gövde tabanda sert ve odunsu, yoğun biçimde dallı ve uzun, gri-beyaz tüylerle kaplıdır. Yapraklar teleksi ila az teleksi, 5 ila 15 cm uzunluğunda, 3 ila 7 cm genişliğinde, sert, dikdörtgensi ve küt uçlu bölümlü ve gövdede olduğu gibi uzun, gri-beyaz tüylerle kaplıdır. En alttaki yapraklar saplı ve çok daha derin loblu, üstteki yapraklar ise sapsızdır. Kaba tüylü yapı en yoğun yaprakların alt yüzeyinde görülmektedir. Ayrıca yaprakların üst yüzeyi zamanla çıplak hale gelir. Çiçekler sarı renkli olup, sıkıca dizili ve yaklaşık 1,5 cm çapındaki bir çiçek başında bulunur. Dilsi çiçekler 10 ila 13 adettir. Kapçık silindiriktir. Dilimizde kül çiçeği adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Akdeniz Havzası’nda yayılış gösterir. Ancak süs bitkisi değeri nedeniyle günümüzde diğer bölgelerde de yetiştirilmektedir. Denize bakan kayalık yamaçlarda görülen bitki umumiyetle ağustos ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adını Aziz Yakup’tan almıştır. İsa’nın on iki havarisinden olan Yakup, havari grubunda yer alan diğer Yakup’tan ayırt edilebilmesi için Zebedi oğlu, ya da Büyük Yakup olarak anılır. 44 yılında Yahudi kral Herod Agrippa tarafından kafası kestirilerek idam edilmiştir. Hristiyanlığın ilk şehidi olarak kabul edilir. Aziz Yakup Yortusu, Roma Katolik Kilisesi tarafından 25 Temmuz’da kutlanmaktadır ve Jacobaea vulgaris bu tarihler arasında çiçek açmaktadır. Ayrıca Yakup gezgin dervişlerin koruyucu azizidir. Ve bitkiden elde edilen bir merhem ayak ağrısına iyi gelmektedir. Epitet Latince denizde anlamına gelir. Türün habitat tercihine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat ad Maris inferi littora” olarak geçmektedir.
Kullanımı#
Yaprak suyu oftalmiktir ancak bu uygulamanın sadece uzman gözetiminde yapılması tavsiye edilmiştir. Dahili kullanımı karaciğer için hayli zararlıdır.