Helosciadium nodiflorum (Bendik)

Helosciadium nodiflorum (Bendik), Maydanozgiller ailesine bağlı Bendik cinsinden bir bitkidir.

Tanımı#

Halihazırda bazı kaynaklarda Apium nodiflorum adı ile geçmektedir. Yükselici ya da yatık yükselici çok yıllık bir bitkidir. Gövde oluklu, içi boş ve hayli kırılgan, kalın ya da ince, alttaki düğümlerden köklenici ve 25 ila 80 cm uzunluğundadır. Yaprak başına 5 ila 11 adet yaprakçık vardır. Bunlar sapsız, mızraksı ila darca yumurtamsı, 1 ila 3 cm uzunluğunda, 5 ila 15 mm genişliğinde, kenarları testere dişli ve çıplaktır. Çiçek durumu kısa saplı ya da sapsız ve yapraklarla karşılıklıdır.

Kollar 3 ila 12 adet, uzunlukları farklı ve 1 ila 2,5 cm uzunluğundadır. Bırahte genellikle mevcut değil ya da varsa 1 ila 2 adet olup bizsidir. Şemsiyecik başına en çok 20 adet çiçek bulunmaktadır. İkincil bırahteler 5 ila 7 adet, mızraksı ve 2,5 ila 5 mm uzunluğundadır. Meyve 1,5 ila 2 mm uzunluğunda, genişçe yumurtamsı ya da dikdörtgensi elipsoit, olgunlaştığında koyu renkli, çıkıntıları belirgin, soluk ve dardır. Yapraklar ve sürgünler salata olarak tüketilmekte ya da haşlanarak çorbalara eklenmektedir. Dilimizde bendik adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Helosciadium nodiflorum doğal olarak Avrupa ile Türkistan arasında kalan bölgede, ayrıca Kuzey Afrika ile Arabistan arasında yayılış göstermektedir. Günümüzde Amerika ve Avustralya kıtalarında da doğallaşmıştır. Sulak alanlarda görülen bitki mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adını Antik Yunanca bataklık şemsiyesi anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin hem sulak alanlarda görülmesine hem de çiçek durumuna dikkat çekmektedir. Epitet Latince küme halinde/yığınsı anlamına gelir. Epitet Latince boğumlu çiçek anlamına gelir. Türün çiçeklerinin gövde boğumlarından çıkmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “umbellis axillaribus sessilibus” olarak geçmektedir.