Helianthemum nummularium (Güngülü)

Helianthemum nummularium (Güngülü), Ladengiller ailesine bağlı Güngülü cinsinden genellikle 10 ila 20 cm büyüyebilen her dem yeşil bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde yatık ya da sürünücüdür, tabanı odunsudur. Yapraklar karşılıklı dizilişli, kısa saplı ve kulakçıklıdır. Kulakçıklar gövdeden uzundur. Çanak yaprak sayısı beş olup bunların üçü büyük ikisi de küçüktür ve iç çanak yaprakların iç yüzeyi çıplaktır. Taç çok simetrili, altın sarısı renginde, 15 ila 30 mm genişliğindedir. Taç yaprak sayısı beştir ve zaman zaman bunların tabanı turuncu renkli olur. Çok sayıda ercik vardır. Çiçek durumu 1 ila 10 çiçekten oluşur, bunlar kısa ömürlüdür ancak bitki bolca çiçek açmaktadır. Meyve yumurtamsı ve tüylüdür. Dilimizde gün gülü adı ile bilinmektedir.

1. Yapraklar iki yüzeyde de yeşil renkli subsp. ovatum / 1. Yapraklar en azından alt yüzeyde beyaz kaba tüylü / 2. Bitki ağarmış, gövdeler beyaz kaba tüylü subsp. lycaonicum / 2. Gövdeler yeşil ama tüylü, sadece alt yaprak yüzeyi ağarmış / 3. Taç yapraklar 8-13 mm; yapraklar 5-8 mm genişliğinde subsp. tomentosum / 3. Taç yapraklar 6-9 mm; yapraklar 3-5 mm genişliğinde subsp. nummularium

Gözlem bilgileri#

Helianthemum nummularium doğal olarak Avrupa ve Kafkasya’da yayılış gösterir. Çalılık, yamaç ve kayalık bölgelerde görülen bitki umumiyetle mart ve nisan ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 400 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins Latince güneş çiçeği anlamına gelir. Hem çiçeklerin güneşli havalarda açmasına hem de çiçeklerin güneşe benzemesine işaret eder. Epitet Latince madeni para anlamına gelir. Türün hem taç yaprak biçimine hem de rengine işaret eder.