Globularia trichosantha (Köse yayılımı)
Globularia trichosantha (Köse yayılımı) genelde çalılık alanlarda görülen ve kış sonundan yaz ortasına kadar çiçek açan bir çalımsıdır.
- 1
Çiçek
Globularia trichosantha: 15/04/2025; Ballıkayalar; 70 m.; çayır. © Hüseyin Doğan
- 2
Habitus
Globularia trichosantha: 15/04/2025; Ballıkayalar; 70 m.; çayır. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Lamiales
- Aile:
Plantaginaceae
- Cins:
Globularia
- Literatür:
Index Seminum (LE, Petropolitanus) 5: 36 (1839).
- Yazar:
Fisch. & C.A.Mey.
- Dağılım:
- Sıra:
- Eşadlar:
Globularia trichosantha (Köse yayılımı), Sinirotugiller ailesine bağlı Küreçiçeği cinsinden genellikle çiçek zamanı 5 ila 15 cm ve meyve zamanı 35 cm büyüyebilen, ana kökü odunsu ve dallı olan bir bitkidir.
Tanımı#
Taban yaprakları 25 cm uzunluğunda ve 8 cm genişliğinde bir rozet oluşturmaktadır. Bunlar ters yumurtamsı ya da eliptik, küt ila derin girintili ve sapa doğru daralıcıdır. Gövde yaprakları 12 mm uzunluğunda ve 3 mm genişliğinde, şeritsi ila darca eliptik ve sapsızdır. Çiçek başları terminal, 10 ila 20 mm çapında ve involukral bırahteler mızraksıdır. Çanak bölünmüştür, loblar darca mızraksı, sipsivri uçlu ve diktir. Tacın alt dudağı 3 şeritsi bölüme, üst dudağı ise neredeyse tüp boğazına kadar iki şeritsi bölüme ayrılmıştır. Dilimizde köse yayılımı adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Kafkasya, Ortadoğu ve Balkanlarda yayılış gösterir. Makilikler, kayalık yamaçlar ve steplerde görülen bitki umumiyetle şubat ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 200 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda İl genelinde yaygın olarak gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Latince küresel anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin küre biçimindeki çiçek durumuna işaret etmektedir. Epitet Antik Yunanca tüylü başçık anlamına gelir. Açık bir şekilde türün başçık yapısına dikkat çekmektedir.