Galium tricornutum (Havotu)

Galium tricornutum (Havotu), Kökboyagiller ailesine bağlı Yapışkanotu cinsinden genellikle 10 ila 60 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövdeler pürüzlü, sarkık ve dört köşelidir. Yapraklar 6 ila 8 adetten oluşan halkalar halinde, 1 ila 3 cm uzunluğunda, 2 ila 4 mm genişliğinde, şeritsi ters mızraksı ila ters mızraksı, upuzun sivri uçlu ve her iki yüzeyde de çıplaktır. Tirsus uzatılmış olup çiçek durumu koltuklarda 1 ila 5 adet çiçekten oluşan talkımlar halinde ve bunlar genellikle yapraklardan hafifçe uzundur. Çiçek durumu sapı 8 ila 15 mm uzunluğundadır. Çiçek sapı 1 ila 8 mm uzunluğunda olup çiçek döneminden sonra kalınlaşmakta ve kıvrılmaktadır. Merkezdeki çiçekler erselik iken yanal olanlar erkektir. Taç beyaz renkli, kupamsı, 1 ila 2 mm çapında, lobları yumurtamsı dikdörtgensi ve sivri uçludur. Merikarp tek ya da çift, 2,5 ila 5 mm çapında ve yoğun biçimde sivri siğillerle kaplıdır.

Gözlem bilgileri#

Galium tricornutum doğal olarak Avrupa ile Çin arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Açık alanlar, tarlalar ve tahrip edilmiş arazilerde görülmektedir. Umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 10 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Gebze ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca süt anlamına gelir. Galium verum‘un çiçekleri peynir yapımında kullanılmıştır ve muhtemelen atıf bunadır. Epitet Latince üç boynuzlu anlamına gelir. Muhtemelen çiçek durumunun üç çiçek ve dolayısıyla üç meyve üretmesine işaret etmektedir. Özgün tanımda bu “cymis axillaribus 3-floris” olarak belirtilmiştir.