Gagea lojaconoi (Alyıldız)
Gagea lojaconoi (Alyıldız) genelde çalılık alanlarda görülen ve kış sonundan bahar ortasına kadar çiçek açan geofit bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Gagea lojaconoi: 15/03/2024; Acısu; 50 m.; çalılık. © Hüseyin Doğan.
- Alem:
Plantae
- Takım:
Liliales
- Aile:
Liliaceae
- Cins:
Gagea
- Literatür:
Bot. Ital. 39(Suppl. 1): 145 (2007 publ. 2008).
- Yazar:
Peruzzi
- Dağılım:
- Eşadlar:
Gagea lojaconoi (Alyıldız), Zambakgiller ailesine bağlı Sarıyıldız cinsinden bir bitkidir.
Tanımı#
Halihazırda Türkçe kaynaklarda Gagea chrysantha adı ile listelenmektedir. Ancak yakınlarda yapılan bir çalışma ile bu türün İtalya endemiği olduğu anlaşılmıştır. Soğan koyu kahverengi gömleklidir. Taban yaprakları iki adet olup sonbaharda ortaya çıkar, şeritsi, 1,5 ila 2,5 mm genişliğinde, oluksu, yatık ve çiçek kurulundan daha uzundur. Çiçek kurulu salkım halinde, 3 ila 11 cm uzunluğunda ve tüysüzdür. Gövde yaprakları tüysüz ya da kirpikli kenarlı, mızraksı ve almaşlı dizilişlidir. İkincil bırahteler tüysüz ya da seyrek olarak uzun kirpiklidir. Çiçekler 1 ila 7 arası sayıdadır ve tomurcuklar sarkıktır. Çiçek örtüsü bölümünün genellikle dışı kırmızımsı, 8 ila 10 mm uzunluğunda, çiçekten sonra ise 12 mm uzunluğunda, 3 damarlı ve küttür. Kapsül ters yumurtamsıdır. Dilimizde al yıldız adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak İtalya ve Türkiye’de yayılış gösterir. Ormanlık alanlar, çalılıklar ve kayalık yamaçlarda görülen bitki umumiyetle şubat ve nisan ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 200 ila 1400 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı 1781 – 27 Aralık 1820 tarihleri arasında yaşamış İngiliz soylu ve bitki bilimci Thomas Gage’a adanmıştır. Epitet 1853-1919 tarihleri arasında yaşamış İtalyan bitkibilimci Michele Lojacono Pojero’ya adanmıştır.