Fumana procumbens (Yer güneşotu)

Fumana procumbens (Yaban güneşotu), Ladengiller ailesine bağlı Kırgüneşotu cinsinden cüce, yatık ve çalımsı bir bitkidir.

Tanımı#

Cüce ve yatık bir çalı olup gövdeler kısa havlıdır. Yapraklar sitipülsüz ve almaşlı dizilişli, şeritsi, üst tarafta hafifçe azalmakta ve dalların uçlarında yukarı doğru kıvrılmaktadır. Çiçekler ıraksak, tek ve 1,5 ila 2 cm çapındadır. Çiçek sapı destekleyici yapraklardan hafifçe uzun olup meyve zamanı tabandan geriye kıvrılmaktadır. Kapsül 8 ila 12 adet tohumlu, 5 ila 6 mm uzunluğunda, genellikle tohumları da tutarak kapalı kalmakta ve sonunda çiçek sapı ve çanağın bağlı olduğu bir halde dökülmektedir. Dilimizde yer güneşotu adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Fumana procumbens doğal olarak Akdeniz havzası ve Avrupa ile Türkmenistan arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Kayalık yamaçlar ve steplerde görülen bitki umumiyetle mayıs ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 600 ila 1600 metre arasındaki rakımlarda Kandıra ilçesinde gözlemlemek mümkündür. Biz bitkiyi deniz kenarında gördük, bu nedenle teşhisimiz oldukça şüpheli. Öte yandan Fumana cinsinin Türkiye’deki dağılımı ve rakım değerleri Flora of Turkey’den bu güne güncelliğini yitirmiş gibi gözükmektedir. Aynı eserde bu türün Aznavour tarafından Kilia’dan (Kilyos? Şile?) toplandığı da belirtilmiştir.

Etimoloji#

Cins Latince duman anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin köklerindeki azot kokusuna işaret etmektedir. Epitet Latince yatık anlamına gelir. Türün gövdesinin yatık konumda olmasına işaret eder.