Euphorbia paralias (Kum sütleğeni)

Euphorbia paralias (Kum sütleğeni), Sütleğengiller ailesine bağlı Sütleğen cinsinden genellikle 70 cm büyüyebilen, çıplak, mat yeşil mavi, etli, yığınsı ve çalımsı bir bitkidir.

Tanımı#

Çok sayıda gövde görülür, bunlar basittir ve odunsu bir ana kökten çıkarlar. Gövde yaprakları kiremitsi, şeritsi dikdörtgensi, dikdörtgensi ya da dikdörtgensi mızraksı, en üsttekiler genellikle yumurtamsı, 5 ila 25 mm uzunluğunda ve 2 ila 10 mm genişliğinde, tepede sivri ya da küt ve kenarları düzdür. Kol yaprakları dairesel ila böbreksi, 5 ila 15 mm uzunluğunda ve 7 ila 17 mm genişliğinde, kamamsı ya da kesiktir. 3 ila 6 arası sayıda kol görülür. Meyve üç loblu ve 5 ila 6 mm çapındadır. Tohumlar oval, 3 mm uzunluğunda, pürüzsüz ve soluk gri ya da beyaz renklidir. Dilimizde kum sütleğeni adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Euphorbia paralias doğal olarak Avrupa ve Akdeniz havzası ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde Avustralya’ya da dağılmıştır. Deniz kenarında görülen bitki umumiyetle nisan ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 50 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins Euphorbus’a adanmıştır. Antonius Musa’nın kardeşidir ve Moritanya kralı Juba’nın hekimidir. Atlas dağlarında keşfettiği bir sukulent türünün laksatif etkilerini yazmıştır. Bu nedenle kral tarafından bu sütleğene onun adı verilmiştir. Epitet Antik Yunanca sahilde anlamına gelir. Türün habitat tercihine işaret eder.

Tarihi#

Mecon, tithymalon ve paralion adları ile bilinen bir bitkidir. Yaprağı keten yaprağına benzer ve bakla büyüklüğünde bir kafası vardır. Asma çiçek açtığında toplanmakta ve gölgede kurutulmaktadır. Balla şarapla alınan tohumu bağırsakları temizler. Her haşhaş türünün başı taze ya da kurutulmuş olarak gözlerdeki akıntıları yatıştırır. (Bu bir haşhaş türü değildir ancak sütlü usaresi bulunması nedeniyle aynı yerde sınıflandırılmıştır. Gerçekte Euphorbia türlerinin gözle teması ciddi sorunlara yol açar). DI 20-80.