Echinops sphaerocephalus (Şeytanarabası)
Echinops sphaerocephalus (Şeytanarabası) genelde yamaçlarda görülen ve yaz aylarında çiçek açan nadir bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Echinops sphaerocephalus: 17/06/2025; Ballıkayalar; 70 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Asterales
- Aile:
Asteraceae
- Cins:
Echinops
- Literatür:
Sp. Pl.: 927 (1753).
- Yazar:
L.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Sıra:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Echinops sphaerocephalus (Şeytanarabası), Papatyagiller ailesine bağlı Topuz cinsinden genellikle 50 ila 100 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Gövde gri, dik, basit ya da dallı, kırışık ve tüylüdür. Gövde yaprakları büyük, yumuşak, keskin dikenli, keskin loblu ve yeşil renklidir. Bunların üst yüzeyindeki tüyler yapışkan, alt yüzeyindeki tüyler ise beyazdır. Çiçek çapı 6 cm kadar olabilir. Tohumlar eylül ve ekim aylarında olgunlaşır. Filariler 13 ila 20 arası sayıdadır. Taç soluk mavi ila beyaz renklidir. Kapçık 5 mm uzunluğundadır. Gövde yoğun biçimde salgılı tüylü ve dış filariler başçıklı salgılı tüylüdür. Dilimizde şeytan arabası adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Avrasya’da yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika ve Avustralya kıtalarına da yayılmıştır. Kayalık bölgeler, yol kenarı ve orman açıklıklarında görülen bitki umumiyetle temmuz ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ve Karamürsel ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca kirpi kafalı anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin küresel çiçek başlarına işaret eder. Epitet Antik Yunanca küresel başlı anlamına gelir ve açık bir şekilde çiçek başlarının yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Carduus sphaerocephalus latifolius vulgaris”tir.
