Crupina vulgaris (Kır gelindöndüreni)
Crupina vulgaris (Kır gelindöndüreni) ekili arazilerin civarında görülen ve bahar sonundan yaz ortasına kadar çiçek açan bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Crupina vulgaris; 13/05/2021; Bayındırlık; 108 m.; çayır. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Asterales
- Aile:
Asteraceae
- Cins:
Crupina
- Literatür:
Dict. Sci. Nat., ed. 2. 12: 68 (1819).
- Yazar:
Pers. ex Cass.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Crupina vulgaris (Kır gelindöndüreni), Papatyagiller ailesine bağlı Gelindöndüren cinsinden genellikle 120 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Gövde incedir. Çıkıntılı gövde çok dallıdır ve alt bölümde yapraksıdır. Taban yaprakları düz, tırtıklı ya da bölünmüş, yüzeyi kaba tüylü ve kenarları kıllıdır. Bunlar genellikle çiçeklenme zamanı solar. Gövde yaprakları 3,5 cm uzunluğunda ve kıllı kenarlı ve dar loblara bölünmüştür. Çiçek başı ince ve 1 ila 2 cm uzunluğundadır. Genellikle bir tanesi verimli olan beş adet çiçekçik taşır. Çiçekler mor renklidir. Büyük bir kapçığa sahiptir, 1,6 cm. uzunluğunda ve varil biçimli kapçığın, uzun ve kahverengi ya da siyah kıllı sorgucu olur. Bir bitki ortalama 130 kapçık üretir. Kapçık silindirik, sıkıştırılmış değil, taban yuvarlak kesik, hilum neredeyse merkezde oval daireseldir. Dilimizde kır gelindöndüreni adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’da yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümünde işgalci tür statüsündedir. Çalılık, orman açıklıkları ve tarlalarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Felemenkçe sürüngen anlamına gelir. Kapçığın siyah sorgucu böcek ayaklarına benzer ve rüzgarda sürüklenen kapçık bir böceğin koşmasını andırır. Epitet Latince yaygın anlamına gelir. Türün, cins özelinde daha geniş yayılış alanına sahip olmasına işaret eder.
