Clerodendrum trichotomum (Kısmet ağacı)

Clerodendrum trichotomum (Kısmet ağacı), Ballıbabagiller ailesine bağlı Kısmetağacı cinsinden genellikle 1,5 ila 10 metre boylanabilen çalı ya da küçük ağaç formunda bir bitkidir.

Tanımı#

Dalcıklar kovucukludur. Yaprak sapı 2 ila 8 cm uzunluğundadır. Yaprak ayası yeşilimsi, yumurtamsı eliptik, üçgensi yumurtamsı, 5 ila 16 cm uzunluğunda, 2 ila 13 cm genişliğinde, kağıtsı, tabanı genişçe kamamsı, kesik ya da nadiren yüreksi, kenarları düz ya da nadiren dalgalı ve ucu sipsivridir. Çiçek kurulu koltuklarda ya da tepede, gevşek ve 8 ila 18 cm uzunluğundadır. Çiçek kurulu sapı 3 ila 6 cm uzunluğundadır. Çiçekler kokuludur. Çanak yeşilimsi iken zamanla mor renge bürünür, derince beş lobludur, loblar üçgensi mızraksı ila yumurtamsı ve sivri uçludur. Taç beyaz ya da pembemsi ve 2 cm çapındadır. Meyve mavi mor renkli ve küreseldir. Dilimizde kısmet ağacı adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Clerodendrum trichotomum doğal olarak Uzakdoğu’da yayılış gösterir. Ancak süs bitkisi değeri (özellikle meyvelerin olgunlaşma zamanında aldığı görünüm) nedeniyle ılıman kuşakta yaygın olarak yetiştirilir. Bahçe ve yol kenarında görülmektedir. Umumiyetle ağustos ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca şans ağacı anlamına gelir. Bitki Uzakdoğu’da yaygın olarak şans, talih, kısmet getirmesi amacı ile kullanılmaktadır. Epitet Latince üç çatallı anlamına gelir. Türün dal yapısına işaret eder.

Kullanımı#

Genç yaprak ve sürgünler pişirilerek tüketilmektedir. Yaprakları analjezik, kaşıntı giderici, hipotansif ve yatıştırıcıdır. Dermatit, hipertansiyon, eklem iltihabı ile ağrısı, uyuşukluk ve felç tedavisinde kullanılmıştır. Siegesbeckia pubescens ile birlikte iltihap giderici olarak kullanılmıştır. Tohumları bit öldürücüdür.