Cerastium banaticum (Hasır boynuzotu)

Cerastium banaticum (Hasır boynuzotu), Karanfilgiller ailesine bağlı Boynuzotu cinsinden genellikle 25 ila 40 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Seyrek ya da sıkı küme oluşturur. Çok sayıda gövde görülmektedir. Gövdeler geriye dönük, az pürüzlü cılız tüylüdür. Yapraklar gövdenin tabanına yakın küme halinde, 5,5 cm uzunluğunda, seyrekçe tüylü ya da çıplak, şeritsi ila hayli darca mızraksıdır. Çiçek kurulu kısaltılmıştır. Bırahteler kuru zarsı kenarlıdır. Taç yapraklar dikdörtgensi mızraksı, 5 ila 6 mm uzunluğunda ve geniş kuru zarsı kenarlıdır. Taç yapraklar beyaz, 7 ila 11 mm uzunluğundadır. Kapsül zarsı, çanağı aşmış durumda ve düz dişler tarafından açılır. Dilimizde hasır boynuzotu adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Cerastium banaticum doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. Kayalık bölgeler ve yamaçlarda görülen bitki umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 700 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Başiskele ilçesinde gözlemlemek mümkündür. Bitki tek bir noktada 20 ila 30 arası sayıda bireyden oluşan bir popülasyon halinde gözlemlenmiştir. Bölgede, bitkinin çiçek açtığı dönemde yoğun yürüyüş ve piknik faaliyetleri görülmektedir. Özellikle bölgede yakılan mangal ateşleri türün geleceğini tehdit etmektedir.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca boynuzlu anlamına gelir ve açık bir şekilde cinsin kapsül yapısına dikkat çekmektedir. Türkçe resmi adı olan boynuzotunun cinsin bilimsel adından türetildiği görülmektedir. Boynuzotu kavramı ayrıca damarsız bitkilere ait bir bölüm olan Anthocerotophyta için de kullanılır. Epitet Latince Banat anlamına gelir. Banat, orta Romanya, Macaristan ve Sırbistan arasında kalan coğrafi bölgenin adıdır ve türün tip yerine işaret eder. Güncel durumuna János Heuffel’in “Ememeratio plantarum in Banatu Temesiensi” adlı eserinde gelmiştir.