Carduus argentatus (Gümüş dikeni)
Carduus argentatus (Gümüş dikeni) genelde orman açıklıklarında görülen ve bahar sonu ile yaz başında çiçek açan bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Carduus argentatus: 28/08/2023; Zübeyde Hanım Ormanı; 470 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Asterales
- Aile:
Asteraceae
- Cins:
Carduus
- Literatür:
Mant. Pl. 2: 280 (1771).
- Yazar:
L.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Carduus argentatus (Gümüş dikeni), Papatyagiller ailesine bağlı Eşekdikeni cinsinden ince görünümlü tek yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Bitkinin yayılış alanı, çiçek açma zamanı ve habitatı Flora of Turkey ile uyumlu değildir. Ancak anahtardan bu türe gidebildim. Şüpheli kayıt notu düşüyorum. Gövde 20 ila 40 cm uzunluğunda ve seyrekçe dallıdır. Alt bölümde sürekli kanatlı ve kısa dişçikli kısaca dikencikli lobludur. Gövde yaprakları az teleksidir. Yanal loblar 3 ila 5 loblu, üçgensi ve genişçe loblu, kısaca dikencikli uçlu ve kenarlı, sarılıcı ve dekürent, üst bölümde perdeli tüylü, alt bölümde kır kaba tüylüdür. Çiçek durumu sapı uzun ve ince, 5 ila 15 cm uzunluğunda, sıklıkla alt bölümünde mzıraksı yapraklı, üst bölümde dikensiz ve kaba tüylü ve tek çiçek başlıdır.
İnvolukrum genişçe dikdörtgensi, 14 ila 17 mm uzunluğunda, çıplak ya da neredeyse keçe tüylüdür. Filariler düzenli olarak kiremitsi, dış ve ortadakiler yumurtamsı ila mızraksı, neredeyse yaslanıcı, aniden tek damarlı ve şeritsi tırnağa doğru daralıcı, yeşilimsi, soluk kenarlı, kısa kıllı ve kısaca sipsivri dikenlidir. İç filariler neredeyse kuruzarsı, en uzun orta filari ile aynı uzunluktadır. Taç çok simetrili, morumsu pembe renkli, involukrumdan daha uzun, lobları dik ve 4 ila 5 mm uzunluğundadır. Kapçık 5 mm uzunluğundadır. Sorguç 14 mm uzunluğundadır. Dilimizde gümüş dikeni adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Kayalık yamaçlar, orman sınırları ve çalılıklarda görülmektedir. Umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 100 ila 800 metre arasındaki rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adının etimolojisi açık değildir. Muhtemelen Latince sivri veya sert anlamına gelen caro kelimesi ile bağıntılıdır. Latince cardoon kelimesi enginar anlamına gelir ve bu bağlantı daha güçlü gözükmektedir. Epitet Latince gümüşî anlamına gelir. Olasılıkla çiçek durumu sapının kaba tüylü (tomentosus) olması ile ilgilidir.
